Streszczenia i opracowania lektur szkolnych klp klp.pl
Maria Krüger, autorka wielu niezapomnianych historii dla dzieci (Godzina pasowej róży, Klimek i Klementynka), napisała książkę „Karolcia” z myślą o najmłodszych odbiorcach. Opowieść o przygodach ośmioletniej Karolci i jej przyjaciół oraz o magicznym niebieskim koraliku wzrusza i uczy po dziś dzień.

Powieść została wydana w 1959 roku i stała się największym sukcesem wydawniczym autorki. Zachęcił on autorkę do napisania kontynuacji. W 1970 roku powstała powieść Witaj, Karolciu o dalszych losach bohaterów pierwszej części. Główna bohaterka wchodzi w posiadanie innego czarodziejskiego przedmiotu - niebieskiej kredki, która posiada moc spełniania życzeń. Wszystko, co narysuje, natychmiast pojawia się w świecie realnym. Dziewczynka i jej przyjaciel Piotr znów przeżywają wiele fantastycznych przygód i toczą walkę ze złą wiedźmą Filomeną.

Czas i miejsce akcji „Karolci”


Czas akcji powieści Marii Kruger „Karolcia” nie został określony precyzyjnie. Wynika to zapewne z faktu, iż gatunkowo książka o niezwykłych przygodach dziewięcioletniej dziewczynki przypomina baśń, a w baśniach czas i miejsce akcji często pozostają nieokreślone.

Otoczenie, w jakim rozgrywają się wydarzenia wskazuje, iż czas akcji był współczesny autorce (przełom lat 50. i 60. XX wieku). Opisane miasto jest pełne autobusów, samochodów, taksówek, w godzinach szczytu jest zakorkowane, a dom handlowy tętni życiem.

O ile z określeniem czasu w powieści są ogromne problemy (został on wyznaczony poprzez pojawienie się oraz zniknięcie w trawie niebieskiego koralika), tak miejsca akcji są bardziej doprecyzowane. Wydarzenia rozgrywają się przede wszystkim na ulicy Kwiatowej (nazwanej później Szczęśliwym Zaułkiem), gdzie w jednym z licznych bloków położone jest nowe mieszkanie rodziny Karolci oraz ogród, o który dzielnie walczyła.

Kolejnym miejscem jest dom towarowy, do którego dwa razy udaje się bohaterka. Za pierwszym razem Karolcia jedzie tam zaczarowaną taksówką i pierwszy raz spotyka złą czarownicę Filomenę, zaś za drugim udaje się wraz z Piotrem jako niewidzialne dzieci.

Prócz ulicy Kwiatowej i domu towarowego w powieści pojawiają się również Ratusz (siedziba Prezydenta Miasta, gdzie bohaterowie udają się po pomoc w uratowaniu ogrodu) oraz ZOO (miejsce przetransportowania pojmanych lwów oraz nowy dom „dziwnego zwieża”).

Problematyka „Karolci”


Choć „Karolcia” Marii Kruger to lektura przeznaczona dla uczniów szkoły podstawowej, powraca do niej wielu dorosłych. Dzieje się tak ze względu na uniwersalną problematykę, podejmowaną w niezwykłej opowieści o przygodach posiadaczki magicznego koralika.

Autorka porusza w swoim dziele takie kwestie, jak: dojrzewanie, pomoc innym, przyjaźń, przywiązanie do rodziców. Tematy te, wplecione w niezwykłe przygody niemal dziewięcioletniej dziewczynki, ukazują zmiany, jakim ulega dziecko pod wpływem życiowych doświadczeń.

Przed znalezienie koralika Karolcia żyła jak jej koleżanki. Uwielbiała bawić się lalkami, pielęgnowała najstarszą z nich (Ewelinkę), marząc ciągle o pięknej zabawce ze sklepu, cieszyła się perspektywą przeprowadzki do większego mieszkania, uwielbiała spędzać dnie ze swoją ciotką Agatą.

Gdy znalazła uwięziony w szparze podłogi paciorek, rozpoczął się dla niej etap niezwykłych przygód, niewidzialności i latania, trwającej kilka sekund fizycznej metamorfozy z dziecka w dorosłą kobietę. Przede wszystkim jednak czas spędzony razem z koralikiem pokazał Karolci, że najwięcej szczęścia sprawia ludziom radość innych. Sztuki czerpania z tego własnej przyjemności nauczył ją właśnie koralik.

Motywy literackie w „Karolci”


Motyw czarownicy/wiedźmy w „Karolci”


W powieści Marii Krüger „Karolcia” pojawia się motyw wiedźmy Filomeny, która symbolizuje wszystkie złe cechy czarownic, znane z kultury i literatury. Na charakter bohaterki wpływa jej wygląd – stale rozczochrane włosy, spiczasty nos, długie, rozczapierzone palce. Filomena jest podstępna i okrutna. Od wielu lat próbuje wejść w posiadanie niebieskiego koralika, znali ją już w dzieciństwie taksówkarz czy kamienne lwy. Każdy boi się nawet pomyśleć, co zaplanowała, jeśli w końcu uda się jej zostać właścicielką paciorka.

Każda z walk, rozegrana z Karolcią, kończy się klęską wiedźmy: próba przekupienia dziewczynki lalką w domu handlowym, wizyta jako gość na ciastka z kremem, walka w ożywionym domku Baby Jagi czy w gabinecie Prezydenta Miasta. Koniec końców, rozzłoszczona Filomena zostaje podstępem zamknięta w klatce w ZOO i podpisana jako „dziwne zwieżę”.

Motyw arkadii w „Karolci”


Motyw arkadii nie jest może dominujący w opowieści Marii Krüger „Karolcia”, lecz pojawia się na końcu książki bardzo wyraźnie, zapadając w pamięć na długo po odłożeniu lektury. Bohaterka wprowadza ten motyw poprzez wypowiedzenie ostatniego życzenia do niebieskiego koralika – spełnienie po jednym życzeniu każdego z mieszkańców ulicy Kwiatowej.

Gdy dziewczynka wypowiada pragnienie – zaczynają dziać się dziwne rzeczy. Wszyscy ludzie stają się radośni, zaś nazwa ulicy zostaje zamieniona na Szczęśliwy Zaułek.

Motyw czarów/magii w „Karolci”


W powieści Marii Krüger „Karolcia” pojawia się element czarów i magii, który organizuje całą akcję. Moment odnalezienia w starym mieszkaniu niebieskiego koralika przez tytułową bohaterkę daję początek nieprawdopodobnym wydarzeniom, takim jak podróż latającą taksówką, stanie się niewidzialnym czy ożywienie zabawkowego domku Baby Jagi.

Dzięki przyjaźni z paciorkiem dziewczynka dojrzewa, na koniec – gdy zostaje jej już tylko jedno życzenie – nie prosi o wymarzoną lalkę, lecz o spełnienie marzeń mieszkańców swojej ulicy.

Motyw przyjaźni w „Karolci”


Motyw przyjaźni dotyczy w powieści przede wszystkim dwójki głównych bohaterów: Karolci i Piotra. Połączeni przez niezwykłą moc koralika, przeżyli wspólnie wiele szalonych przygód, zacieśniając swoją więź. Przez cały czas, nawet jeśli mieli odmienne zdania, bronili się wzajemnie przed czarownicą Filomeną i strzegli paciorek. Wspólne dokonują rzeczy niezwykłej – sprawiają radość wszystkim mieszkańcom swojej ulicy, rezygnując ze spełnienia swoich materialnych marzeń (Karolcia pragnęła mieć lalkę).

Dzięki przyjaźni zarówno tytułowa bohaterka, jak i jej towarzysz dojrzewają. Przeżywają prawdziwą przemianą, nie tracąc przy tym dziecięcej wierności pierwszemu przyjacielowi.

Motyw podróży w „Karolci”


Motyw podróży, podobnie jak przemiany, pojawia się w powieści Marii Krüger bardzo często. Można nawet pokusić się o stwierdzenie, iż organizuje on akcję.

Podróż w książce interpretowana jest szerzej, niż dosłownie. Choć bohaterowie przemieszczają się z jednego miejsca w drugie (dom Karolci – centrum handlowe – Ratusz - ZOO), to także czynią to w sensie metaforycznym, czyli dojrzewają, poznają siebie dzięki nowym doświadczeniom.

Każda podróż bohaterów pociąga za sobą nieprawdopodobne wydarzenia. Gdy udają się do domu towarowego – ożywa zabawkowy dom Baby Jagi, eskapada do Ratusza kończy się zamianą kamiennych lwów w prawdziwe ryczące zwierzęta dżungli, zaś droga do ZOO – zamknięciem w klatce „dziwnego zwieża”.

Motyw przemiany w „Karolci”


Motyw przemiany dominuje w powieści Marii Kruger. Przemianie ulega magiczny niebieski koralik, który traci kolor proporcjonalnie do ilości spełnianych życzeń. Wskutek jego działania, przemiana dotyka także innych bohaterów książki. Tytułowa Karolcia na przykład staje się niewidzialna, potrafi latać, zamienia się w dorosłą kobietę, nie musi jeść nielubianej owsianki, która znika z talerza. Podobne zmiany czytelnik obserwuje u innych bohaterów (na głowie ciotki agaty pojawia się kapelusz, chore dzieci ze szpitala mamy Karolci zdrowieją, kamienne lwy ożywają, dom Baby Jagi z zabawkowego staje się prawdziwy).

Obok zmian zewnętrznych skutkiem działania magicznego koralika są także zmiany wewnętrzne – Karolcia dojrzewa, zamiast wymarzonej lalki w ostatnim życzeniu prosi o spełnienie prośby wszystkich mieszkańców ulicy Kwiatowej, a Prezydent ponownie odkrywa w sobie pierwiastek dziecięcy, potrafi się beztrosko bawić i cieszyć nawet z najmniejszych rzeczy.

Maria Krüger - biografia


Maria Krüger urodziła się 6 września 1904 roku w Warszawie, zmarła zaś w wieku dziewięćdziesięciu pięciu lat (13 sierpnia 1999, także w Warszawie).

Polska autorka literatury dziecięcej oraz dziennikarka w prasie dla dorosłych ukończyła Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Warszawskiego (polonistykę i prawo) oraz Akademię Nauk Politycznych w Warszawie. Niewiele osób wie, że wyuczonym zawodem pisarki była również ekonomia.

Maria Krüger debiutowała w 1928 roku w czasopiśmie dla młodzieży „Płomyczek” opowiadaniami dla dzieci. Z czasem rozszerzyła zasięg swoich opowiadań i artykułów, publikują między innymi w takich tytułach, jak „Świerszczyk”, „Płomyk”, „Dziatwa”, „Słonko” i „Poranek”. Była też współpracownikiem „Wieczoru Warszawy", gdzie pisała opowiadania i felietony.

W czasie okupacji pisarka współpracowała z grupą działaczy demokratycznych „Epoka”, brała czynny udział w powstaniu warszawskim, prowadziła stołówkę dla pracowników Komunalnej Kasy Oszczędności m.st. Warszawy.

Po wojnie Maria Krüger pracowała w Ministerstwie Kultury i Sztuki, a następnie w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Kolejnymi posadami były ta w Konsulacie Polskim w Bernie, w Rabce (prowadziła tam teatr lalkowy), w Polskim Radiu (prowadziła audycje dla kobiet). Rok 1955 był dla jej kariery przełomowy - stworzyła widowisko telewizyjne „Miś z okienka” w TVP – kultowy program dla dzieci.
Pisarka była aktywnym członkiem ZLP (1958-81) oraz Polskiego PEN Clubu (od 1967).

Do najważniejszych dzieł autorki należą:
  • 1930 „Nasi przyjaciele”;
  • 1945 (albo 1946) „Szkoła narzeczonych”;
  • 1957 „Dar rzeki Fly”;
  • 1957 „Petra”;
  • 1958 „Bajki”;
  • 1959 „Karolcia”;
  • 1960 „Godzina pąsowej róży”;
  • 1962 „Klimek i Klementynka”;
  • 1963 „Apolejka i jej osiołek”;
  • 1964 „Ucho, dynia, sto dwadzieścia pięć!”;
  • 1965 „O Margosi młynarzównie”;
  • 1966 „Jak Bartuś z wiatrem gonił”;
  • 1970 „Witaj, Karolciu”;
  • 1976 „Złota korona. Opowiadania z historii Polski”;
  • 1981 „Serce dzwonu”;
  • 1988 „Odpowiednia dziewczyna”;
  • 1997 „Najpiękniejsze bajki”;
  • 1997 „To my! Dwa kapciuszki”.




Mapa serwisu: