Ojczyzna - analiza i interpretacja

Matka mądra jak wieża kościoła
Matka większa niż sam Rzymski Kościół
Matka długa jak transsyberyjska
Kolej i jak Sahara szeroka

I pobożna jak partyjny dziennik
Matka piękna niczym straż pożarna
I cierpliwa jak oficer śledczy
I bolesna jak gdyby w połogu

I prawdziwa jak gumowa pałka
Matka dobra jak piwo żywieckie
Piersi matki dwie pobożne setki

I troskliwa jakby bufetowa
Matka boska jak Królowa Polski
Matka cudza jak Królowa Polski



Wiersz pochodzi z tomu „Nie skończona krucjata”. Jest jednym z kilku dotyczących tematyki Polski i polskości (choć to może dziwi, Wojaczek pisał także utwory patriotyczne). Pod względem gatunku poetyckiego jest to sonet, choć istnieją w nim pewne odstępstwa od reguły.

SONET – czterostrofowy utwór liryczny o układzie 2x4 + 2x3 wersy (dwa tetrastychy i dwie tercyny) wywodzący się ze średniowiecznej liryki włoskiej. Dzieli się na 2 części: pierwsza z nich (dwie pierwsze strofy) ma najczęściej charakter opisowy lub narracyjny, druga zaś (dalsze dwie strofy) niesie ze sobą ogólną refleksję podmiotu lirycznego na temat opisywanego przedmiotu, zjawiska itp. W odmianie włoskiej sonetu dwie ostatnie zwrotki mają rymy podwójne (cdd cdc, cdc dcd itp.) tak ułożone, by nie można ich było zamienić na czterowiersz i dwuwiersz. W odmianie francuskiej, zapoczątkowanej w XVI wieku przez C. Marota, przy zachowaniu układu graficznego dwóch ostatnich zwrotek ich rymy układają się w czterowiersz i dwuwiersz (np. cdc dee). W odmianie angielskiej (sonet szekspirowski) wprowadzony został wizualny podział na trzy czterowierszowe zwrotki i jedną dwuwierszową oraz zmieniony został układ rymów w początkowych czterowierszach (abab cdcd efef gg).
Najsłynniejszymi twórcami posługującymi się tym gatunkiem byli: F. Petrarca (Sonety do Laury), W. Szekspir (Sonety), A. Mickiewicz (Sonety krymskie).

Utwór ten zbudowany jest na bazie znanego porównania ojczyzny i matki. Wydawać by się więc mogło, że szlachetna forma wierszowa i temat korespondują ze sobą. Tak jednak nie jest, w każdym razie nie do końca. Wzniosłość tematu już od pierwszych wersów zostaje bowiem zakłócona zwyczajnością, pospolitością przywoływanych obrazów, a także opisaniem ojczyzny przy pomocy porównań mających konkretny, fizyczny wymiar: długość, wysokość, szerokość. Występujące w całym liryku paralelizmy składniowe upodabniają go do litanii, przywołanie której dodatkowo uwzniośla podjęty temat.



strona:   - 1 -  - 2 - 

  Dowiedz się więcej