Streszczenia i opracowania lektur szkolnych klp klp.pl Lektury Analizy i interpretacje Motywy literackie Epoki ☰
Okoliczności powstania utworu

Praca Słowackiego nad Kordianem, pisanym w Genewie, trwała od lata do listopada 1833 roku. Dramat został wydany po raz pierwszy w 1834 r. w Paryżu, a jego prapremiera odbyła się dopiero w 1899 roku w Krakowie. Utwór powstał w czasie ostrego sporu Słowackiego z Mickiewiczem (więcej o tym w opracowaniu “Słowacki kontra Mickiewicz – dwie wersje mesjanizmu polskiego”)

Tytuł i motto
Dokładny tytuł brzmi: Kordian. Część pierwsza trylogii Spisek koronacyjny. Zwraca on uwagę na fakt, że dramat, który mamy przed sobą miał być pierwszą częścią trylogii. Część druga nie powstała, a część trzecia (zapowiedziana w katalogu księgarni Januszkiewicza) została najprawdopodobniej zniszczona przez autora. Przyjęło się użycie dla części pierwszej tytułu całej trylogii.

Motto utworu pochodzi z Lambra, poematu autorstwa Słowackiego i brzmi następująco:
Więc będę śpiewał i dążył do kresu;
Ożywię ogień, jeśli jest w iskierce.
Tak Egipcjanin w liście aloesu
Obwija zwiędłe umarłego serce;
Na liściu pisze zmartwychwstania słowa;
Chociaż w tym liściu serce nie ożyje,
Lecz od zepsucia wiecznie się zachowa,
W proch się rozsypie… Godzina wybije,
Kiedy myśl słowa tajemne odgadnie,
Wtenczas odpowiedź będzie w sercu – na dnie.
Związek pomiędzy mottem a całością dramatu opiera się głównie na pojawiającym się motywie serca. Istnieje zatem pośredni – poprzez odniesienie do łacińskiego wyrazu cor (serce) – związek między mottem a tytułem utworu, będącym zarazem imieniem głównego bohatera.



Ciekawostki


Słowacki planował napisać trylogię pt. Kordian, której Spisek koronacyjny miał być jedynie pierwszą częścią. O tym, że Kordian jest w istocie jedynie częścią większego dzieła, jakie stworzył Słowacki, świadczą następujące fakty:
  • Słowacki w swoich listach pisze o tym, że ma zamiar stworzyć trylogię, zapowiedzi o wydaniu trzeciej części ukazywały się nawet drukiem. Pozostałe części dramatu najprawdopodobniej powstały, ale zostały przez poetę spalone.
  • Tytuł, w którym mowa jest o trylogii Spisek koronacyjny.
  • Budowa Kordiana – Przygotowanie i Prolog nie odnoszą się bezpośrednio ani wyłącznie do następującego po nich tekście dramatu, dalsze dzieje głównego bohatera pozostają w zawieszeniu (nie wiemy, czy ostatecznie zginął podczas egzekucji, czy nie), a dramat kończy się notą “Koniec części pierwszej”.
Kordian w zamyśle Słowackiego miał być repliką na III część Dziadów Mickiewicza. Słowacki osiadł w 1832 roku w Paryżu. Wydane tam dwa tomiki Poezji nie zrobiły wrażenia na czytelnikach. Potem w Paryżu pojawił się Mickiewicz, ukazała się III część Dziadów i Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego. Paryż okazał się dla dwóch wieszczów za mały... więcej - Słowacki kontra Mickiewicz – dwie wersje mesjanizmu polskiego





Mapa serwisu: