Charakterystyka twórczości Konopnickiej

Nie ograniczyła swej działalności jedynie do pisania wierszy. Świadoma sytuacji międzynarodowej, warunków Polaków żyjących pod zaborami, postanowiła poświęcić się pracy dziennikarskiej i choć trochę przyczynić się do poprawy losu rodaków. I tak w latach 1884-1887 redagowała pismo dla kobiet „Świt”, współpracowała z czołowym tytułem emancypantek – tygodnikiem „Bluszcz” oraz z „Kłosami”, „Gazetą Polską”, „Kurierem Warszawskim”. Zajmowała się także krytyką literacką, lubując się w recenzjach (nawet bardzo ostrych) tekstów współczesnych autorów polskich i zagranicznych, za co często pomijano ją w życiu towarzyskim.

Pracując w gazetach miała okazję poznać sytuację najbiedniejszych czy wykluczonych (chociażby przez listy do redakcji). Przyjrzawszy się dokładnie losowi polskiego chłopa, ciągłemu strachowi prześladowanych patriotów czy nieustannemu hamowaniu wszelkich prób pozyskania choć odrobiny autonomii, w 1882 roku zdecydowała się na pisanie nowel i opowiadań.

Chcąc podszkolić warsztat prozatorski, zaczytywała się w Prusie, Sienkiewiczu, Orzeszkowej, a przede wszystkim europejskich w mistrzach gatunku, by w końcu rozwinąć własne pomysły w dziedzinie małych form (zadziwiła pierwooosobową narracją z punktu widzenia dziecka czy chwytami kompozycyjnymi). Do najsłynniejszych opowiadań realistyczno-psychologicznych i nowel należą niewątpliwie: Dym, Mendel Gdański, Miłosierdzie gminy czy Nasza szkapa. Podejmowała w nich współczesną problematykę społeczną, sprawdzając się z powodzeniem w szkicach reportażowych (Za kratą 1886, Obrazki więzienne 1887-88), tworząc narracje wspomnieniowe, komponując portretowe studia psychologiczne, zestawiając rozwiniętą fabułę z rozbudowanymi opisami środowisk, rezygnując z komentarza odautorskiego na rzecz głosu bohaterów czy krótkiej, zabawnej puenty, zabarwionej ironią bądź goryczą. Jej nowele to przykład wspaniałych, wielowymiarowych portretów prostych zwykłych ludzi (Urbanowa; Józik Srokacz; Banasiowi). Są porównywane z utworami Maupassanta i Czechowa. Przerosły niejednokrotnie kunszt polskich nowelistów.
Tworząc swój bogaty dorobek literacki, nie zapomniała o najmłodszych czytelnikach. Od 1884 roku ogłaszała utwory dla dzieci, cieszące się ogromną popularnością, której przyczyny widziano w braku natrętnego dydaktyzmu autorki. Konopnicka wolała skupić się na rozbudzaniu wrażliwości estetycznej odbiorców, przez co stała się prekursorką nowego nurtu w prozie dziecięcej (łączącego autentyzm i fantastykę). Napisała miedzy innymi Śpiewnik dla dzieci, O Janku Wędrowniczku, Na jagody czy poetycką opowieść prozą i wierszem O krasnoludkach i sierotce Marysi.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 

  Dowiedz się więcej