Jestem Julią - analiza i interpretacja

Wiersz Haliny Poświatowskiej *** (Jestem Julią) opowiada o dwudziestotrzyletniej kobiecie, która dotknęła kiedyś miłości. Nie było to jednak uczucie szczęśliwe, miało smak gorzkiej, ciemnej kawy:

wzmogła
rytm serca
rozdrażniła
mój żywy organizm
rozkołysała zmysły

Gdy miłość odeszła, Julia zawisła na wysokim balkonie (analogia z nastoletnią bohaterką dramatu Williama Szekspira Romeo i Julia). Choć krzyczała, by uczucie wróciło, zagryzała wargi do krwi – ono jednak nie przyszło ponownie, co potwierdza wyznanie podmiotu w ostatniej części. Mówi, że ma tysiąc lat i żyje nadal, mimo tęsknoty, smutku i cierpienia.

To współczesne nawiązanie do romantycznej tragedii angielskiego mistrza i reformatora teatru – Szekspira – jest ukochanym wierszem milionów Polek (nie licząc kobiet innych narodowości – wiersz został przetłumaczony na kilkanaście języków!).

Jego siła tkwi w uniwersalnej wymowie i ponadczasowej treści. Chyba każda z kobiet była przynajmniej raz w życiu symboliczną Julią – kochała bez wzajemności, zaufała osobie, która była niegodna tego uczucia, a potem musiała nauczyć się żyć samej, zbudować swój świat od nowa. Poświatowskiej udało się to, czemu nie podołało wielu polskich twórców – stworzyła wiersz prosty, a zarazem tak piękny, głęboki, prawdziwy, że jest nieskończoną inspiracją dla malarzy czy muzyków (płyta Marysi Sadowskiej czy Michała Żebrowskiego).

Poetka opowiedziała bez zbytniej egzaltacji czy użalania się historię niekochanej dziewczyny. W zaledwie kilku słowach oddała siłę jej uczucia, żal, jaki czuła po odtrąceniu, gorycz porażki i nadzieję na nową miłość, na następczynie tej, która odeszła i nie wróciła, a mimo wszystko, mimo tysiąca lat bagażu, trzeba żyć dalej.

Pozbawiony tytułu (podaje się pierwszy wers utworu) wiersz Haliny Poświatowskiej należy do liryki bezpośredniej. Jest poetyckim wyznaniem podmiotu lirycznego - dziewczyny o imieniu Julia, podzielonym na pięć nierównych, nierymowanych części (pierwsza złożona z 10 wersów, druga i czwarta po jednej linijce, część trzecia to 8, a piąta 3 wersy), z których jedna da się wyodrębnić dwie główne partie – wspomnienia o miłości oraz opis egzystowania bez niej.
Choć język wiersza jest prosty i zrozumiały, to prawie w każdym słowie kryje się drugie, przenośne znaczenie, nadające mu wymiar ponadczasowy.

Poświatowska sięgnęła po najczęściej używane środki poetyckiego wyrazu. W wierszu można odnaleźć epitety (smak gorzki, ciemna kawa, żywy organizm), metafory (dotknęłam kiedyś miłości; rozkołysała zmysły).

  Dowiedz się więcej