klp.plKołysanka Józefa Czechowicza Ze wsi jest kolejną poetycką wizją polskiej wsi według lubelskiego katastrofisty, uznawanego za jednego z najwybitniejszych twórców XX wieku.
Utwór jest tematycznie powiązany z lirykiem Na wsi. Różnica w postrzeganiu wsi w obu utworach tkwi z nastrojowości. O ile w pierwszym wierszu dominuje melancholijna, spokojna atmosfera, o tyle w wierszu Ze wsi Czechowicz opisał obrazy wiejskiego krajobrazu zakłócone burzą z piorunami.
Interpretacja
Wiersz Ze wsi, jak sam tytuł mówi, przedstawia obraz wsi. Chodzi tu nie tylko o wiejską przyrodę, praczki nad rzeką posługujące się ludową gwarą (śpij dziecko niezabudek), lecz także o cechę ludności wiejskiej, opisaną tak dokładnie w romantyzmie. Tak jak Mickiewicz poświęcił wiele dzieł na upamiętnienie faktu, iż prości ludzie potrafili porozumiewać się z zaświatami (na przykład ballada Romantyczność czy Dziady), tak Czechowicz stworzył wiersz Ze wsi, w którym ludzie poruszali się w świecie pozazmysłowym tak samo, jak czynili to w rzeczywistości realnej.
W świecie opisanym przez Czechowicza arkadyjski spokój, symbolizowany przez wers dno zielonego świata, w którym dno symbolizuje zagłębienie dające spokój, a kolor zielony daje nadzieję, miesza się z niebezpieczeństwem, które pojawia się nagle, symbolizowane przez burzę. Wyczuwa je matka usypiając dziecko.
Jej lęk potęguje świadomość, że malca może spotkać coś złego, nieprzewidywalnego, a przecież jest niewinny, nieskażony, „czysty”. Stara się więc ochronić go przed zewnętrznym złem. Myśli, że sen odgrodzi go od wszelkich niebezpieczeństw. Mówi na przykład w okno patrzysz a po cóż, jakby chciała, by skupił się na niej, na pokoju w którym leży w kołysce, by zaprzestał spoglądać przez okno „na świat”.
O jej miłości do dziecka świadczy fakt, iż stara się opisać mu widok za oknem przez zminimalizowanie niebezpieczeństwa. Gwałtowne pioruny nazywa niepogodą, a deszcz opłakiwaniem traw.
Uniwersalny charakter lirykowi Czechowicza nadaje wplecenie przez autora w tekst wiersza parafrazy kolędy Cicha noc, święta noc słowami mokra wieś, wieczna wieś. Tym zabiegiem lubelski katastrofista chciał nawiązać do historii Matki Boskiej. Porównał do niej opowieść o kobiecie usypiającej dziecko i próbującej go ochronić przez wszelkim złem. Tak samo jak w przytoczonej kolędzie Matka Boża czuwa sama uśmiechnięta, nad dzieciątka snem, tak i wiejska „baba” broni swojej pociechy. Dzięki temu nawiązaniu liryk nabiera cech optymizmu, spokoju, poczucia bezpieczeństwa.
strona: - 1 - - 2 -
Autor: