Jan Twardowski / Śpieszmy się - analiza i interpretacja

„żeby widzieć naprawdę zamykają oczy
chociaż większym ryzykiem rodzić się niż umrzeć”


Te dwa wersety w sposób niezwykle skondensowany mówią o życiu po śmierci, w którym człowiek ma szanse doświadczyć prawdziwego poznania, o nadziei podmiotu (skoro umieranie nie wydaje mu się ryzykowne) oraz o trudach ludzkiego losu.

Bardzo interesująca wydaje się dystychiczna strofa trzecie, która zawiera refleksję o pisaniu. Podmiot mówi do jakiegoś „ty”, a jakby do siebie, bo przecież to on jest pisarzem:

„Nie pisz o tym zbyt często lecz pisz raz na zawsze
a będziesz tak jak delfin łagodny i mocny”

Żeby zrozumieć to pouczenie, trzeba by się zastanowić, czym jest pisanie. W twórczości Twardowskiego pisanie na pewno wiąże się z rozważaniem różnych tajemnic, problemów, pojęć oraz z poznaniem. „O tym”, znaczy o potrzebie miłowania innych teraz, już, nie trzeba się rozpisywać. Wystarczy raz to zrozumieć, zapisać i pogodzić się z tym, że ukochani w końcu odejdą. Człowiek kochający jest podobny do jednego z najwspanialszych i najbardziej przyjaznych stworzeń Boskich.

Na koniec powróćmy do pierwszych słów wiersza. Utwór zaczyna się opisem doświadczenia śmierci kogoś bliskiego, w kilku wersach podmiot oddaje cały wachlarz odczuć, wrażeń, jakich doznaje człowiek w takiej sytuacji. Brak drugiej osoby odkrywa się w pierwszej kolejności w pozostawionych przez nią rzeczach materialnych. Podmiot ukazuje smutną właściwość:

„tylko co nieważne jak krowa się wlecze
najważniejsze tak prędkie że nagle się staje”

Porównanie zdarzeń nieważnych do krowy jest zarówno deprecjonujące, jak i zabawne. W tej strofie, kończące się opisem bolesnego stanu, „kiedy myślimy o kimś zostając bez niego”, wyczuwalna jest pełna identyfikacja podmiotu z opisywanymi emocjami, odczuciami. I właśnie z tego jednostkowego, ale jednocześnie będącego udziałem każdego człowieka, doświadczenia podmiot wyprowadza ogólne wnioski o potrzebie kochania „już”, a nie „potem”. Dzięki takiej konstrukcji „złote myśli” z tego wiersza nie wydają się banalne, odbiera się je jako szczerą, serdeczną radę, opartą na doświadczeniu konkretnego człowieka.

  Dowiedz się więcej