Analiza porównawcza utworów Oda do młodości i Do młodych

Kreacja podmiotu lirycznego w wierszu Asnyka stoi w opozycji do tego zabiegu w Odzie do młodości, w której podmiot nie tylko nawołuje wszystkich młodych do reorganizacji i ukształtowania nowego świata, ale sam również utożsamia się z pokoleniem byronicznych buntowników, potępiających obłudę i bezpodstawność niektórych założeń epoki oraz postulujących zbudowanie nowego świata od podstaw, co potwierdza słowami:

Dalej brył z posad świata!
Nowymi cię pchniemy tory (…)
Oto miłość ogniem zionie,
Wyjdzie z zamętu świat ducha:
Młodość go pocznie na swym łonie.

Widać tutaj całkowite utożsamienie się podmiotu lirycznego z adresatami wiersza. On także należy do młodych. Z tego czerpie siłę, pozostaje zdeterminowany i nieugięty, niezłomny w pragnieniu niszczenia starego i budowania nowego świata.

Treść i forma mickiewiczowskiej ody, opublikowanej w 1820 roku, ma cechy nowoczesne, czego dowodzi zanegowanie racjonalizmu, postulowanie kierowania się uczuciem, a nie rozumem oraz zminimalizowanie roli empiryzmu. Wieszcz daje wskazówki: Łam, czego rozum nie złamie, Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga, odrzucając tym samym główne założenia filozofii oświecenia. Mickiewicz starał się przekonać czytelnika o wyższości świata duszy nad życiem materialnym. Dlatego też podmiot liryczny zalicza młodych do przestrzeni ducha, starych sytuując w świecie rzeczy. Wszystko to jest obrazowane przez liczne przenośnie, podkreślanie podtekstami i aluzjami i ma na celu przybliżyć odbiorcy mało znany w drugiej dekadzie dziewiętnastego wieku świat romantyków, przy jednoczesnym zminimalizowaniu dorobku epoki klasyków. Mickiewicz pisze:

Kędy zapach tworzy cudy,
Nowości potrząsa kwiatem
I obleka w nadziei złote malowidła, (…)
kędy wieczna mgła zaciemnia
Obszar gnuśności zalany odmętem.

Podobnie jak Do młodych Asnyka, w którym młode pokolenie ma szukać nowych rozwiązań, rozwiązywać zagadki nauki, ale mimo wszystko nie odrzucać dorobku romantyków - Oda do młodości jest utworem czerpiącym z obu epok, na przełomie których powstała. Choć jej forma i treść są nowoczesne, to jednak konwencja: gatunek (oda), nierówna kompozycja czy elementy mitologiczne są przynależne literaturze oświecenia. Czytamy na przykład:

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 - 

  Dowiedz się więcej