klp.plDzieckiem w kolebce kto łeb urwał Hydrze,
Ten młody zdusi centaury .
Ukłon w stronę przeszłości czyni także, jak już wspominałam, Adam Asnyk. Posługuje się gatunkiem charakterystycznym dla poprzedniej epoki (liryką), składa hołd dokonaniom poprzedników. Swój wiersz wzbogacił licznymi metaforami, epitetami, jakby jeszcze bardziej starał się podkreślić, że w epoce „czasów niepoetyckich” można posługiwać się tak plastycznymi sformułowaniami, jak: wiedzy pochodnię na czele, kwiaty barwnych mitów.
Porównując język obu wierszy, palmę większej przystępności trzeba oddać lirykowi Asnyka. Mickiewiczowski ton jest bardziej wzniosły i patetyczny, naszpikowany obrazami poetyckimi:
Niech nad martwym wzlecę światem
W rajską dziedzinę ułudy:
Kędy zapał tworzy cudy,
Nowości potrząsa kwiatem
I obleka w nadziei złote malowidła.
Poeci potrafili także umiejętnie posługiwać się „chwytami”, mającymi zwrócić uwagę czytelnika. Asnyk posługiwał się na przykład apostrofą:
Młodości! dodaj mi skrzydła!, Szukajcie prawdy jasnego płomienia, ; wykrzyknieniami:
I wasze gwiazdy, o zdobywcy młodzi
W ciemnościach pogasną znów!
Z kolei Mickiewicz lubował się w wielokropku, mającemu wzbudzić w odbiorcy ciekawość i niepewność:
Razem, młodzi przyjaciele!...
(…)
Zestrzelmy myśli w jedno ognisko
I w jedno ognisko duchy!...
Choć wiersze pochodzą z różnych epok, to jednak ich autorzy starali się przeforsować te same postulaty: wskazanie drogi nadchodzącemu pokoleniu, mającemu stworzyć nowy, lepszy świat. Zarówno Oda do młodości, jak i Do młodych są tak sugestywne, że przy pierwszej lekturze każdy chyba czytelnik myśli sobie: jak mogło dość do przetasowań poglądów, wymiany założeń, skoro Mickiewicz i Asnyk tak genialnie posługiwali się propagandą i polemiką. A jednak „młodzi” nie mieli tyle sił, zapału i bezkompromisowości, by zmienić świat. I tak romantyków zastąpili pozytywiści, a tych moderniści. Wszystko poddało się prawom czasu.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 -
Autor: