Twórczość Jana Lechonia

Jak zauważa Witkowski:

Twórczość Lechonia rozpięta jest na przeciwieństwach! Faktycznie, jeśli zestawimy ze sobą jego chociażby Karmazynowy poemat i Srebrne i czarne to zorientujemy się, że pierwszy cykl jest silnie powiązany ze specyfiką życia społecznego Polski początku lat dwudziestych, a drugi oparty jest na wartościach uniwersalnych, egzystencjalnych, ponadczasowych. Poza tym cykle różnią się od siebie pod względem emocjonalnym. Karmazynowy poemat reprezentuje postawę otwartą wobec świata, podczas gdy Srebrne i czarne to wypowiedź introwertyka, człowieka zamkniętego, odsuwającego się od świata.

Dla Lechonia poezja była czymś na pograniczu literatury i muzyki. Pojmował ją podobnie jak jego poprzednicy, m.in. Henri Bremond, który stworzył koncepcję „poezji czystej”. Muzyczność poezji miała odróżnić ją od zwyczajnej literatury, nadać jej unikalność i niepowtarzalność. Samą poetyckość uważał za niemożliwą do przedstawienia za pomocą słów, a wiersze stanowiły jedyny sposób do połączenia się rzeczywistością metafizyczną. Przeżycie poetyckie pojmował niejako jako akt religijny.

Jak zauważa Witkowski:

fascynacje [Lechonia] (…) szły także w drugim kierunku, układając się niejako w figurę paradoksu. Lechoń łączył bowiem mistyczne dążenie do „czystości” poetyckiej z realistycznym przywiązaniem do konkretu i podporządkowaniem poezji celom publicystycznym. Mickiewicza i Wyspiańskiego cenił między innymi dlatego, że zajęli miejsce nie tylko w historii polskiej literatury, ale także w dziejach Polski po prostu.

W wierszu Sarabandy… Lechoń postulował: Razem, razem rzeczy wieczne obok zdarzeń zwykłej treści. Trzeba jednak dodać, że nie zawsze wywiązywał się tego założenia i najczęściej zaniedbywał proporcje pomiędzy tymi dwoma elementami (na przykład w Karmazynowym poemacie najważniejsza wydaje się być publicystyka, a z kolei w Srebrnym i czarnym kontemplacja na temat wartości uniwersalnych).
W zakresie języka poetyckiego Lechoń był tradycjonalistą. Uważał klasyczny zasady wersyfikacji za najdoskonalsze, a w swoim Dzienniku krytykował wszelkie innowacje w tym zakresie podejmowane przez innych twórców:

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 

  Dowiedz się więcej