19. Średniowieczne kreacje literackie idealnego rycerza i władcy. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Kroniki polskiej Galla Anonima. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst

MATURA 2025 - pełną odpowiedź na wszystkie pytania maturalne znajdziesz w ebooku - 110 odpowiedzi na pytania jawne. Sprawdzam >>

Gall Anonim w swojej "Kronice polskiej" ukazuje ideał władcy jako połączenie cnot rycerskich i monarszych, kładąc szczególny nacisk na odwagę, sprawiedliwość, dbałość o poddanych, pobożność oraz mądrość. Bolesław Chrobry i Bolesław Krzywousty to postaci, które idealnie wkomponowują się w ten wzorzec. Chrobry jako władca, który dzięki mądrości i strategicznemu myśleniu umocnił Polskę na arenie międzynarodowej, a Krzywousty jako władca-rycerz, który swoją odwagą i niezłomnością potrafił inspirować swoich poddanych do walki i wierności wobec ojczyzny.

W tle całej kroniki pojawia się też koncepcja boskiego wyboru - władca wybrany przez Boga, by spełniać swoją rolę na ziemi, co podkreśla jego wyjątkowość i sakralny charakter funkcji monarszej w średniowiecznej Polsce. Wartości chrześcijańskie są tutaj kluczem do zrozumienia ideału władcy, który nie tylko troszczy się o dobro materialne i polityczne swojego kraju, ale przede wszystkim o jego duchowy dobrobyt.

Kontekst historyczny:
Rycerstwo to stan konnych wojowników, który wyłonił się w Europie pod koniec X wieku, początkowo w północnej i wschodniej Francji, a z czasem rozprzestrzenił się na inne regiony, w tym Polskę od XII wieku. Reprezentując unikalny styl życia i etykę, rycerze byli zobowiązani do służby w zamian za nadanie ziemskie, a ich najważniejszymi wartościami były honor, lojalność wobec władcy i głęboka wiara.

Nawiązania (literatura):

• „Pieśń o Rolandzie” – średniowieczny utwór ukazuje zarówno wzorzec osobowy króla w postaci Karola Wielkiego oraz rycerza w postaci tytułowego Rolanda;
• „Dzieje Tristana i Izoldy” Joseph Bediér – król Marek był szlachetny i honorowy, a nawet w obliczu zdrady ostatecznie zrezygnował z zemsty i wybaczył Tristanowi i Izoldzie. Sam Tristan do momentu wypicia magicznego eliksiru stanowi przykład idealnego rycerza wiernego swojemu władcy;
• „Rycerz” Krzysztof Kamil Baczyński, „Pieśń o żołnierzach z Westerplatte” Konstanty Ildefons Gałczyński – motyw idealnego rycerza pojawia się także w wielu współczesnych utworach literackich, gdzie idealnym rycerzem jest waleczny żołnierz.