21. Literacka przestroga przed moralnym upadkiem państwa. Omów zagadnienie na podstawie Odprawy posłów greckich Jana Kochanowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst

MATURA 2025 - pełną odpowiedź na wszystkie pytania maturalne znajdziesz w ebooku - 110 odpowiedzi na pytania jawne. Sprawdzam >>

"Odprawa posłów greckich" Jana Kochanowskiego to dramat literacki ukazujący moment, przed wybuchem wojny trojańskiej. Posłowie greccy przybywają do Troi z żądaniem uwolnienia uprowadzonej Heleny. Priam, król Troi, nie potrafi samodzielnie podjąć decyzji i zamiast tego kieruje się radami swojego dworu. Jego niezdolność do samodzielnego podejmowania decyzji na rzecz dobra ojczyzny, a także podatność na manipulacje ze strony innych, w tym jego własnego syna Aleksandra, doprowadziły do wewnętrznych podziałów i konfliktów. Brak jednolitej linii działania i moralnego kompasu władz Troi stał się jednym z głównych czynników prowadzących do jej upadku w obliczu zewnętrznego zagrożenia ze strony Greków.

Jan Kochanowski przy pomocy kostiumu historycznego odwołuje się do sytuacji politycznej Polski w czasach panowania Zygmunta Augusta. "Odprawa posłów greckich" może być odczytana jako alegoria słabości władzy i niebezpieczeństw płynących z nierozważnych decyzji. W XVI wieku Polska, choć potężnym państwem, borykała się z wewnętrznymi podziałami i zewnętrznymi zagrożeniami. Dzieło Kochanowskiego stanowiło ostrzeżenie przed podobnymi dylematami, z którymi mierzyła się Rzeczypospolita - potrzebą silnego przywództwa i moralności w działaniach na rzecz państwa.

Kontekst historyczny:
Zygmunt August, król Polski (1548-1572), stawiał czoła wyzwaniom takim jak spory wewnętrzne czy zagrożenia ze strony sąsiadów: Rosji, Tatarów i Szwecji. Dążąc do centralizacji państwa, wzmocnił administrację i władzę królewską. W 1569 r. zainicjował unię lubelską, tworząc Rzeczpospolitą Obojga Narodów, miejsce pokojowego współistnienia wielu kultur.

Nawiązania (literatura):

• „Odyseja” Homer – Odyseusz jest wzorem doskonałego władcy, która sprawdza się nie tylko na polu bitwy, ale także jako sprawiedliwy i mądry król;
• „Antygona” Sofokles – w dramacie została poruszona problematyka wyższości władzy boskiej nad władzą ludzką oraz dylematów moralnych Kreona, który chciał zadbać o dobro państwa, jednak w rzeczywistości był tyranem;
• „Makbet” William Szekspir – historia Makbeta jest dowodem na to, jak żądza władzy zmienia człowieka i prowadzi do upadku moralnego;