Bagnet na broń - analiza i interpretacja

Poza tym wiersz ten ma charakter inwokacyjny (podmiot zwraca się bezpośrednio do czytelnika oraz do poety, któremu daje rady, nazywając go Ogniomistrzem i serc, i słów) i stanowi przykład nieregularnego wiersza tonicznego. Niektóre wersy są dłuższe, inne liczą zaledwie cztery sylaby, np. tytułowe krótki Bagnet na broń!, powtarzające się trzykrotnie i stanowiące rodzaj wojskowego zawołania, rozkazu.

Podmiotem lirycznym jest osoba zagrzewająca do obrony ojczyzny, nawołująca do podjęcia walki. Jej słowa są skierowane zarówno do adresata indywidualnego, o czym świadczą zakończenia czasowników oraz komendy (dom, / ten, w którym mieszkasz – Polskę; ty, ze snu podnosząc skroń, / stań u drzwi), jak i do odbiorcy zbiorowego, do wszystkich rodaków którzy tak samo jak podmiot liryczny kochają swoją ojczyznę i są gotowi oddać życie za jej wolność:

(…)
ale krwi nie odmówi nikt:
wysączymy ją z piersi i z pieśni.
(…)
A gdyby umierać przyszło,
przypomnimy, co rzekł Cambronne,
i powiemy to samo nad Wisłą.

W trzeciej części widzimy także, że adresatem jest poeta, do którego Broniewski-podmiot liryczny zwraca się bezpośrednio:

Ogniomistrzu i serc, i słów,
poeto, nie w pieśni troska.

Dzięki temu zabiegowi artysta dostrzega swoją misję: ma działać, zagrzewać do walki, a nie biernie obserwować i przelewać swoje troski na papier.

Wśród środków poetyckiego wyrazu na uwagę zasługuje porównanie Polski do domu, zaś napastników do podpalaczy, którzy nocą przychodzą pod drzwi. Istotne są także epitety: żelazne wojsko, więzienny chleb, strzelecki rów, które tworzą prostą, lecz niezwykle sugestywną wizję napaści oraz kierują uwagę czytelnika na bogate militarne rzeczowniki i wyrażenia, którym posłużył się Broniewski na wzbogacenie przekazu:

Bagnet na broń;

grom;

kolby;

krew;

kula w łeb!

okrzyk i rozkaz.

Podobną funkcję pełnią ekspresywne czasowniki, zwiastujące niebezpieczeństwo, nadchodzącą walkę:

Podpalić dom;

rzucą grom;

runą żelaznym wojskiem;

załomocą kolbami w drzwi;

stań u drzwi nocą;

wysączymy ją (krew).

Podczas analizy należy także przyjrzeć się interpunkcji wiersza. Broniewski posłużył się wieloma środkami interpunkcyjnymi. Zastosował wykrzykniki, pytajniki oraz myślniki, aby jeszcze bardziej zdynamizować odbiór wiersza:

Wykrzykniki:
Bagnet na broń!
Trzeba krwi!
kula w łeb!

Pytajniki:
Cóż, że nieraz smakował gorzko
na tej ziemi więzienny chleb?
Bagnet na broń jest wierszem bardzo przemyślanym. Broniewski posłużył się stopniowaniem napięcia, zwiększając tempo wraz z każdą kolejną linijką. Początkowy leniwy rytm przypominający początek opowiadania (Kiedy przyjdą podpalić dom, / Ten w którym mieszkasz - Polskę) zamienia się w ciąg dynamicznych rozkazów i komend, skandowanych niczym w wojsku: Stań u drzwi, Bagnet na broń!; Trzeba krwi!; Okrzyk i rozkaz: / Bagnet na broń! Bagnet na broń!

Broniewski ujawnił w języku, stylistyce czy kompozycji wiersza zaangażowanie w podjęty temat. Otrzymaliśmy mieszankę wzburzenia, gwałtowności, a zarazem niezadowolenia i frustracji.

Bagnet na broń - interpretacja

Broniewski w omawianym wierszu, nazywanym przez badaczy jego twórczości oraz literatury wojennej poetyckim rozkazem mobilizacyjnym, ujawnił nie tylko zdolności artystyczne, ale także swój wizjonerski talent. Pisząc Bagnet na broń, był pewien, że prędzej czy później przesłanie wiersza będzie aktualne, ponieważ był doskonałym obserwatorem procesów i problemów targających Europą lat 20. i 30.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 

  Dowiedz się więcej