klp.plPrzywykłem do opowiadań składających się tylko z początku i końca, zwykł mawiać Czechow.
I takie właśnie są historie przez niego opowiadane. Zbiór Śmierć urzędnika i inne opowiadania powstawał w latach dziewięćdziesiątych dziewiętnastego wieku. Jest on znakomitym dowodem na to, jak precyzyjnym obserwatorem społeczeństwa rosyjskiego był Czechow. Ze wszystkich jego utworów jasno można odczytać, że największą sympatią darzył człowieka, zwykłego, prostego i uczciwego. Największą pogardę natomiast czuł wobec bezduszność carskich urzędów i pracujących w nich ludzi obojętnych na tragedie ludzkie, nastawionych wyłącznie na własny zysk i awans.
Z opowiadań emanuje wielkie ubolewanie, że właśnie tak wyglądała dziewiętnastowieczna Rosja. Czasy, w jakich przyszło żyć Czechowowi nie były najlepsze, o czym możemy przeczytać w przedmowie do Opowiadań humorystycznych:
Twórczość Czechowa była swoistym lekiem dla ówczesnego społeczeństwa rosyjskiego, które znajdowało w niej pocieszenie, ale i wzruszenie. Stanowiła ona odskocznię wobec znoju i szarości życia. Wielkie dzieło tworzycie małymi opowiadankami, wzbudzając w ludziach wstręt do tego sennego, na wpół martwego życia – diabli by je wzięli!, pisał do niego Maksim Gorki. Czechow dożył rewolucji z 1905 roku, ale zależało mu na zamianach, na polepszeniu bytu najuboższej części społeczeństwa.
Znaczenie twórczości Czechowa najlepiej odzwierciedlają słowa Maksima Gorkiego:
Opowiadania Czechowa ukazują problemy, z jakimi zmagało się społeczeństwo w Rosji carskiej. Poprzez zwięzłe, lecz niezwykle trafne, historie autor wskazuje na największe bolączki, jakie gnębiły to wielkie państwo pod koniec dziewiętnastego wieku. Po lekturze ośmiu opowiadań, jesteśmy w stanie wyobrazić sobie kraj, działający niczym szwankująca biurokratyczna machina.
Zbiór Śmierć urzędnika i inne opowiadania powstawał w latach dziewięćdziesiątych dziewiętnastego wieku. Jest on znakomitym dowodem na to, jak precyzyjnym obserwatorem społeczeństwa rosyjskiego był Czechow. Ze wszystkich jego utworów jasno można odczytać, że największą sympatią darzył człowieka, zwykłego, prostego i uczciwego. Największą pogardę natomiast czuł wobec bezduszność carskich urzędów i pracujących w nich ludzi obojętnych na tragedie ludzkie, nastawionych wyłącznie na własny zysk i awans.
Opowiadania Czechowa ukazują problemy, z jakimi zmagało się społeczeństwo w Rosji carskiej. Poprzez zwięzłe, lecz niezwykle trafne, historie autor wskazuje na największe bolączki, jakie gnębiły to wielkie państwo pod koniec dziewiętnastego wieku. Po lekturze ośmiu opowiadań, jesteśmy w stanie wyobrazić sobie kraj, działający niczym szwankująca biurokratyczna machina, dla której nie liczy się człowiek. Kraj, na którego prowincji panuje bieda, a jedynym sposobem na awans jest donosicielstwo i przymilanie się władzy. Kraj, gdzie znieczulica na ludzkie problemu dorównuje jedynie lenistwu i rozpasaniu elit rządzących. Taka właśnie była Rosja opisana przez Czechowa.
Znieczulicę i małostkowość urzędników widać najlepiej na przykładzie Bezbronnej istoty oraz Śmierci urzędnika. W pierwszym z tych opowiadań kobieta nie mogła doprosić się zaległej wypłaty w miejscu pracy męża, czyli w urzędzie, dlatego poszła dalej. Piątym przystankiem, jaki odwiedziła ze swoim podaniem był bank, gdzie dosłownie wyżebrała należące się jej pieniądze. Zanim jednak do tego doszło została obrażana i zbywana przez pracowników instytucji. W Śmierci urzędnika natomiast, arogancki i chamski radca stanu departamentu komunikacji Brizżałow nie przyjmuje przeprosin od poczciwego urzędnika, traktując go przy tym jak ulicznego włóczęgę. W ostateczności przerażony i zdruzgotany Iwan umiera w domu pogrążony w rozpaczy. Śmierć urzędnika pokazuje również bardzo wyraźnie wady dziewiętnastowiecznych drobnych urzędników, takich jak Iwan, którzy byli wręcz pozbawieni własnej osobowości. Każde zadanie wykonywali na polecenie zwierzchników licząc na ich aprobatę. Gdy jej nie otrzymywali oznaczało to dla nich koniec świata. Urzędnicy byli wręcz uzależnieni od swoich szefów, którzy nie traktowali ich z należytą godnością, lecz mimo to pozostawali dla nich niedoścignionym wzorcem i autorytetem.
W opowiadaniu Kapral Priszibiejew Czechow ukazał brutalność służb mundurowych, które gnębiły ówczesne społeczeństwo. Tytułowy bohater ma tak silnie wpojone zamiłowanie porządku, że nic nie jest w stanie powstrzymać go od wymierzania kar wszystkim, którzy odważą się go naruszyć. Nawet gdy trafił do sądu za obrazę i pobicie jedenastu osób, wciąż był przekonany o swojej niewinności. Nawet po ogłoszeniu wyroku skazującego zabrał się za uciszanie wiwatującego na sali tłumu.
O zachowaniach policji carskiej mówi również opowiadanie Kameleon. Rewirowy, który jest bohaterem historii, to człowiek, dla którego najważniejsza nie jest sprawiedliwość, lecz wdzięczność przełożonych. Doskonale zdawał sobie sprawę, że właściciela psa, który ugryzł jednego z przechodniów w palec, należy przykładnie ukarać. Jednak, gdy dowiedział się, że zwierze należało do generała natychmiast zmienił zdanie pouczając poszkodowanego, że nie powinien był wkładać ręki w pysk szczeniaka. Absurdalne było to, że pochwalił nawet psa za to ugryzienie, byle przymilić się jego właścicielowi. Takie postawy były również typowe dla urzędników, nie tylko policjantów.
Najistotniejszym opowiadaniem w zbiorze jest Człowiek w futerale. Jego bohater – Bielikow – to typowy rosyjski urzędnik, dla którego najważniejsza w życiu jest dobra opinia, schludność i lojalność. Bez skrupułów donosił on na mieszkańców miasteczka, zachowując się niczym urzędnik. To, co Czechow nazywa „futerałem”, jest tak naprawdę zbiorem reguł, zasad, którym Bielikow się otoczył, przy okazji całkowicie siebie zniewalając. Tytułowy bohater to człowiek panicznie bojący się opinii innych ludzi, władzy, dla którego kłamstwo nie stanowi najmniejszego kłopotu. Nie dość, że nie dopuszczał do siebie nikogo i niczego, to jeszcze często sprawiał wrażenie zacofanego. Jego poglądy na moralność, a zwłaszcza ten, że kobiecie nie przystoi jeździć na rowerze, są wręcz śmieszne i anachroniczne. Właśnie takimi ludźmi wypełnione były carskie urzędy. Nic dziwnego, że mieszkańcy wioski ucieszyli się na wieść o śmierci Bielikowa.
I takie właśnie są historie przez niego opowiadane. Zbiór Śmierć urzędnika i inne opowiadania powstawał w latach dziewięćdziesiątych dziewiętnastego wieku. Jest on znakomitym dowodem na to, jak precyzyjnym obserwatorem społeczeństwa rosyjskiego był Czechow. Ze wszystkich jego utworów jasno można odczytać, że największą sympatią darzył człowieka, zwykłego, prostego i uczciwego. Największą pogardę natomiast czuł wobec bezduszność carskich urzędów i pracujących w nich ludzi obojętnych na tragedie ludzkie, nastawionych wyłącznie na własny zysk i awans.
Z opowiadań emanuje wielkie ubolewanie, że właśnie tak wyglądała dziewiętnastowieczna Rosja. Czasy, w jakich przyszło żyć Czechowowi nie były najlepsze, o czym możemy przeczytać w przedmowie do Opowiadań humorystycznych:
(…) był to okres rozpanoszenia się reakcji, bezwzględnego dławienia wszelkich przejawów postępowej myśli: okres „czarnej solni", pogromów Żydów. Wśród postępowej inteligencji rosyjskiej szerzył się głęboki pesymizm, brak wiary w możliwość wywalczenia lepszej przyszłości. Ruch robotniczy zaczynał się dopiero organizować i nie przedstawiał jeszcze w tym okresie decydującej siły politycznej, zdolnej do pociągnięcia za sobą postępowej inteligencji, zdolnej do wskazania jej drogi walki.
Twórczość Czechowa była swoistym lekiem dla ówczesnego społeczeństwa rosyjskiego, które znajdowało w niej pocieszenie, ale i wzruszenie. Stanowiła ona odskocznię wobec znoju i szarości życia. Wielkie dzieło tworzycie małymi opowiadankami, wzbudzając w ludziach wstręt do tego sennego, na wpół martwego życia – diabli by je wzięli!, pisał do niego Maksim Gorki. Czechow dożył rewolucji z 1905 roku, ale zależało mu na zamianach, na polepszeniu bytu najuboższej części społeczeństwa.
Znaczenie twórczości Czechowa najlepiej odzwierciedlają słowa Maksima Gorkiego:
Ze śmiercią Czechowa odejdzie jeden z najlepszych przyjaciół Rosji, przyjaciel mądry, sprawiedliwy, szczery, przyjaciel kochający, współczujący we wszystkim. Oraz I Rosja cała zadrży z żalu, i długo nie będzie go mogła zapomnieć, długo będzie się uczyć rozumieć życie podług jego pism, rozjaśnionych smutnym uśmiechem kochającego serca, według jego opowiadań przenikniętych głęboką znajomością życia, bezinteresowną miłością i współczuciem do ludzi, nie litością, lecz współczuciem mądrego i subtelnego człowieka, który rozumiał wszystko.
Opowiadania Czechowa ukazują problemy, z jakimi zmagało się społeczeństwo w Rosji carskiej. Poprzez zwięzłe, lecz niezwykle trafne, historie autor wskazuje na największe bolączki, jakie gnębiły to wielkie państwo pod koniec dziewiętnastego wieku. Po lekturze ośmiu opowiadań, jesteśmy w stanie wyobrazić sobie kraj, działający niczym szwankująca biurokratyczna machina.
Zbiór Śmierć urzędnika i inne opowiadania powstawał w latach dziewięćdziesiątych dziewiętnastego wieku. Jest on znakomitym dowodem na to, jak precyzyjnym obserwatorem społeczeństwa rosyjskiego był Czechow. Ze wszystkich jego utworów jasno można odczytać, że największą sympatią darzył człowieka, zwykłego, prostego i uczciwego. Największą pogardę natomiast czuł wobec bezduszność carskich urzędów i pracujących w nich ludzi obojętnych na tragedie ludzkie, nastawionych wyłącznie na własny zysk i awans.
Opowiadania Czechowa - problematyka
Opowiadania Czechowa ukazują problemy, z jakimi zmagało się społeczeństwo w Rosji carskiej. Poprzez zwięzłe, lecz niezwykle trafne, historie autor wskazuje na największe bolączki, jakie gnębiły to wielkie państwo pod koniec dziewiętnastego wieku. Po lekturze ośmiu opowiadań, jesteśmy w stanie wyobrazić sobie kraj, działający niczym szwankująca biurokratyczna machina, dla której nie liczy się człowiek. Kraj, na którego prowincji panuje bieda, a jedynym sposobem na awans jest donosicielstwo i przymilanie się władzy. Kraj, gdzie znieczulica na ludzkie problemu dorównuje jedynie lenistwu i rozpasaniu elit rządzących. Taka właśnie była Rosja opisana przez Czechowa.
Znieczulicę i małostkowość urzędników widać najlepiej na przykładzie Bezbronnej istoty oraz Śmierci urzędnika. W pierwszym z tych opowiadań kobieta nie mogła doprosić się zaległej wypłaty w miejscu pracy męża, czyli w urzędzie, dlatego poszła dalej. Piątym przystankiem, jaki odwiedziła ze swoim podaniem był bank, gdzie dosłownie wyżebrała należące się jej pieniądze. Zanim jednak do tego doszło została obrażana i zbywana przez pracowników instytucji. W Śmierci urzędnika natomiast, arogancki i chamski radca stanu departamentu komunikacji Brizżałow nie przyjmuje przeprosin od poczciwego urzędnika, traktując go przy tym jak ulicznego włóczęgę. W ostateczności przerażony i zdruzgotany Iwan umiera w domu pogrążony w rozpaczy. Śmierć urzędnika pokazuje również bardzo wyraźnie wady dziewiętnastowiecznych drobnych urzędników, takich jak Iwan, którzy byli wręcz pozbawieni własnej osobowości. Każde zadanie wykonywali na polecenie zwierzchników licząc na ich aprobatę. Gdy jej nie otrzymywali oznaczało to dla nich koniec świata. Urzędnicy byli wręcz uzależnieni od swoich szefów, którzy nie traktowali ich z należytą godnością, lecz mimo to pozostawali dla nich niedoścignionym wzorcem i autorytetem.
W opowiadaniu Kapral Priszibiejew Czechow ukazał brutalność służb mundurowych, które gnębiły ówczesne społeczeństwo. Tytułowy bohater ma tak silnie wpojone zamiłowanie porządku, że nic nie jest w stanie powstrzymać go od wymierzania kar wszystkim, którzy odważą się go naruszyć. Nawet gdy trafił do sądu za obrazę i pobicie jedenastu osób, wciąż był przekonany o swojej niewinności. Nawet po ogłoszeniu wyroku skazującego zabrał się za uciszanie wiwatującego na sali tłumu.
O zachowaniach policji carskiej mówi również opowiadanie Kameleon. Rewirowy, który jest bohaterem historii, to człowiek, dla którego najważniejsza nie jest sprawiedliwość, lecz wdzięczność przełożonych. Doskonale zdawał sobie sprawę, że właściciela psa, który ugryzł jednego z przechodniów w palec, należy przykładnie ukarać. Jednak, gdy dowiedział się, że zwierze należało do generała natychmiast zmienił zdanie pouczając poszkodowanego, że nie powinien był wkładać ręki w pysk szczeniaka. Absurdalne było to, że pochwalił nawet psa za to ugryzienie, byle przymilić się jego właścicielowi. Takie postawy były również typowe dla urzędników, nie tylko policjantów.
Najistotniejszym opowiadaniem w zbiorze jest Człowiek w futerale. Jego bohater – Bielikow – to typowy rosyjski urzędnik, dla którego najważniejsza w życiu jest dobra opinia, schludność i lojalność. Bez skrupułów donosił on na mieszkańców miasteczka, zachowując się niczym urzędnik. To, co Czechow nazywa „futerałem”, jest tak naprawdę zbiorem reguł, zasad, którym Bielikow się otoczył, przy okazji całkowicie siebie zniewalając. Tytułowy bohater to człowiek panicznie bojący się opinii innych ludzi, władzy, dla którego kłamstwo nie stanowi najmniejszego kłopotu. Nie dość, że nie dopuszczał do siebie nikogo i niczego, to jeszcze często sprawiał wrażenie zacofanego. Jego poglądy na moralność, a zwłaszcza ten, że kobiecie nie przystoi jeździć na rowerze, są wręcz śmieszne i anachroniczne. Właśnie takimi ludźmi wypełnione były carskie urzędy. Nic dziwnego, że mieszkańcy wioski ucieszyli się na wieść o śmierci Bielikowa.