Streszczenia i opracowania lektur szkolnych klp klp.pl Lektury Analizy i interpretacje Motywy literackie Epoki

Johann Wolfgang Goethe - życiorys


Twórca niemiecki i autorytet epoki. Poeta, dramaturg, prozaik. Urodził się 28 sierpnia 1749 roku w domu bogatego mieszczaństwa we Frankfurcie nad Menem, gdzie spędził dzieciństwo, wśród gigantycznych jarmarków, pośród teatrów kukiełkowych, które zostawiły piętno na jego literaturze. Był to dom ludzi wykształconych, obytych w świecie, podróżujących. Również przestrzeń, w jakiej dorastał mały Johann, sprzyjała rozwojowi. Frankfurt to wolne, otwarte miasto, gdzie panowała liberalna i wolnościowa atmosfera. Nie narzucało się tu nikomu sposobu myślenia i życia. Władza trzymana była twardą ręką, ale nie przenosiło się to na sferę kultury i obyczajowości. W opisie dzieciństwa w autobiografii autora „Fausta” znalazł się fragment o teatrze kukiełkowym, jaki kupili jemu i siostrze rodzice. Już wtedy grali tam historię Fausta, co świadczy o tym, jak głęboko wgryzła się z w kulturę niemiecką ta historia. Nie wiadomo, w jaki sposób w ręce młodego Johanna trafiła książka zawierająca legendę o doktorze Faustusie, wszak ojciec był bardzo kulturalny, może książkę podrzuciła służąca.



Młodość Goethe spędza na samokształceniu: tworzy w domu małe muzeum, zajmuje się botaniką, numerologią, czyta. Przemyślenia na temat zasadności takiego życia poświęconego pracy nad sobą zawarł między innymi w „Fauście”, ale i w swojej autobiografii. Na początku lat siedemdziesiątych studiuje prawo w Lipsku i Strasburgu. Wydaje pierwsze dzieło prozą, które wywiera ogromny wpływ psychiczny na Europę – są to „Cierpienia młodego Wertera”. W czasie lektury postawa Wertera może zostać odebrana jako chwalona przez autora, ale w rzeczywistości Goethe uznawał ją za jałową. Jako dwudziestosiedmioletni młodzieniec wyjechał w 1776 roku na dwór w Weimarze, gdzie został wysokim urzędnikiem księcia. Pod koniec osiemnastego wieku, jako dojrzały czterdziestolatek, pisze rodzaj autobiografii „Z mojego życia”, która została doprowadzona tylko do połowy lat siedemdziesiątych.



Był przeciwnikiem rewolucji francuskiej 1789 r. jako wielkiej transformacji światowej w zakresie myślenia, moralności i obyczajowości. Dla Europy był to ogromny wstrząs, akt zamachu na porządek świata. Goethe nie był egalitarystą- nie wierzył w równość ludzką. Uważał, że jedną z największych zalet jest umieć uznać wyższość drugiego człowieka. Był poetą uniwersalnym, nie spuszczał wzroku na konflikty narodowościowe. Okazał się frankofilem, ale o sobie mówił, że jest kosmopolitą. Nie lubił romantyków, jako tych niespokojnych. Nie godził się na negację klasycyzmu, ale sam nie pisał według wzorca. Uważał, że odejście od kanonu prowadzi do błędów takich, jak subiektywizm i brzydota, a prawdziwe piękno związane jest ze sztuką klasycystyczną, grecko-rzymską. Nastrojowość była dla niego synonimem brzydoty. Dla niego niedobry ład jest lepszy niż brak ładu. Interesują go jednostki wyjątkowe, silne duchem, ale zarazem nie gardzi ludźmi prostymi.



Całe życie podporządkował samokształceniu. Najpierw były to podróże, w tym dwuletni pobyt we Włoszech (1786-1789), odwiedziny Szwajcarii i Francji. Mocno uczestniczył w życiu teatru weimarskiego, kierując nim w latach 1791--1817. Jako dyrektor tego teatru zmienił zupełnie jego oblicze: z nędznej, podrzędnej instytucji stał się wielki. Zmusił publiczność niemieckiego teatru do zaakceptowania Szekspira. Dokonał tego dzięki postaciom swoich dramatów i powieści o Wilhelmie Meistrze. Umierając w samotności 22 marca 1832 w Weimarze, po śmierci żony i jedynego syna, Goethe miał powiedzieć „Więcej światła!”, co jest znamienne jako postulat oświecenia ludzkości. Nie miał sobie równych w epoce, porównywany autorytetem do Szekspira i Dantego, sam bardzo cenił Byrona ze sobie współczesnych, a przyjaźnił się z Schillerem. Jego twórczość przygotowała niejako romantyzm, była jego podwaliną. W końcu Werter był wzorem dla postaci Mickiewicza między innymi.





Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnij






  Dowiedz się więcej
1  Faust - streszczenie
2  Problematyka
3  Charakterystyka Fausta