Motywy literackie w Nad Niemnem

Motyw konfliktu pokoleń

Pokoleniowy spór obejmuje głównie seniora i juniora rodu Korczyńskich. Spór Benedykt – Witold dotyczy różnic światopoglądowych oraz kwestii wychowawczych. Senior Korczyński, pozbawiony złudzeń i nadziei, opowiada się za tradycyjną formą zarządzania majątkiem, nie widzi konieczności „unowocześniania” gospodarki, pozostaje „konserwatystą” również w kwestii relacji z zaściankiem. Przeciwną wizję reprezentuje jego syn. Ten optuje zwłaszcza za „naprawą” stosunków sąsiedzkich, co mogłoby polepszyć położenie zarówno dworu, jak i zaścianka. W istocie każdy z nich pragnie tego samego – „rekonstrukcji” korczyńskich dóbr, ale obydwaj reprezentują inne strategie realizacji celu.

Motyw szlacheckiego dworku

Akcja powieści rozgrywa się często w siedzibach szlachty: w Korczynie, w Olszynce, czy w Osowcach. Narratorka przybliża każde z tych miejsc, wskazując na ich szczególne cechy. Opisuje położenie siedzib, komnaty, salony itp. Szlacheckie dwory z „Nad Niemnem” nie są pełne przepychu, widać w nich skromność, prostotę, nawet zubożenie. Są to miejsca raczej smutne, w których cierpią samotni bohaterowie, tylko niewielki dworek w Olszynce dzięki „zabieganej” pani Kirłowej tętni życiem. Opozycją „pochmurnych” dworów jest słoneczny bohatyrowicki zaścianek, w którym toczy się pracowity kołowrót życia.

Motyw arkadii

Wyobrażony został dzięki opisom przyrody. W zasadzie tylko przyroda tworzy idealny, spójny obraz. Jej piękno otacza wszystko wokół: dworki szlacheckie i bohatyrowicki zaścianek, problemy powieściowych postaci, ich życie i obowiązki. Natura współgra z nastrojami bohaterów, wyznacza rytm egzystencji. Człowiek wpisany w jej cykl może czuć się szczęśliwy, ale pod warunkiem, że on również rozumie „nastroje” przyrody, akceptuje je i godzi się na współzależność.





strona:   - 1 -  - 2 - 

  Dowiedz się więcej