„Nad Niemnem” jako epopeja

„Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej często bywa określane mianem epopei narodowej. O zaliczeniu powieści do tego gatunku literackiego świadczą następujące cechy:

1. utwór ukazuje dzieje legendarnych i historycznych bohaterów – bohaterami „Nad Niemnem” są ludzie, należący do szlachty – warstwy społecznej, które przez szereg wieków odgrywała znaczącą rolę w Polsce i współtworzyła historię państwa. Autorka przytacza również autentyczną legendę o założycielach rodu Bohatyrowiczów i ich roli w dziejach nadniemeńskiej społeczności;

2. akcja dzieła nawiązuje do przełomowego wydarzenia w dziejach narodu – rozgrywa się kilkanaście lat po klęsce powstania styczniowego. Orzeszkowa wielokrotnie nawiązuje do tego ważnego wydarzenia w dziejach narodu polskiego i ukazuje jego wpływ na losy i decyzje bohaterów oraz zmiany, jakie zaszły w społeczeństwie po roku 1863.

3. powieść przybliża czytelnikowi pełen obraz środowiska szlacheckiego pod koniec XIX wieku – od arystokracji po zaścianek. Odbiorca dzieła poznaje zwyczaje i kulturę szlachty, a także postawy bohaterów wobec historii i tradycji narodu;



4. bohaterowie Orzeszkowej są silnie zindywidualizowani, każdy z nich posiada własny portret psychologiczny oraz indywidualne cechy osobowe, które determinują jego działanie i życiowe wybory;

5. postępowanie i decyzje bohaterów można ocenić pod względem moralnym – kierują się oni przede wszystkim własnymi zasadami i normami postępowania;

6. narrator powieści jest wszechobecny i wszechwiedzący, relacjonuje wydarzenia i zachowuje obiektywizm wobec świata przedstawionego;

7. liczne opisy przyrody, miejsc i precyzyjna charakterystyka postaci zatrzymują przebieg akcji i służą przybliżeniu świata przedstawionego;

8. świat przedstawiony powieści jest ukazany bardzo dokładnie, a jego opis jest realistyczny i bogaty w szczegóły;

9. język dzieła jest wzniosły i patetyczny;

10. fabuła powieści jest wielowątkowa.

  Dowiedz się więcej