Scena VIII
Gadulska jest przekonana, że Szarmancki będzie idealnym mężem dla Teresy. Przepełnia ją jedynie smutek wynikający z przekonania, ze ona sama chwile uniesień serca ma już za sobą. Pogrąża się w lekturze Myśli nocnych Junga.
Scena IX
Przychodzi Starosta, twierdzi, że Starościna świetnie by się czuła, gdyby nie czytała książek, które „bałamucą jej głowę”. Rozzłoszczona Gadulska mówi, że jeśli nie odpowiada mężowi, to może się on z nią przecież rozwieść. Starosta nawet nie chce o tym myśleć – straciłby przecież połowę rocznego dochodu, dlatego zmienia zupełnie sposób mówienia do żony. Starościna przekonuje go ostatecznie do zgody na małżeństwo Teresy z Szarmanckim (jej argument jest następujący: Szarmanckiego na pewno w ogóle nie interesuje posag przyszłej żony). Udając omdlenie, Gadulska osiąga jeszcze jeden cel – wymusza na mężu zgodę na zrobienie kaskady w miejscu, gdzie teraz stoi dochodowa karczma i młyn.
Akt III
Scena I
Rozmowa Teresy z Agatką, z której wynika, że portret posiadany przez Szarmanckiego namalował w ukryciu specjalnie przez niego zamówiony malarz. Kiedy jednak artysta nie dostaje obiecanej zapłaty, postanawia zdradzić cały sekret i intryga Szarmanckiego się wydaje.
Scena II
Dręczony wyrzutami sumienia Walery postanawia porozmawiać z ukochaną. Przez chwilę zwątpił bowiem w uczciwość Teresy.
Scena III
Walery przeprasza Teresę za swe niesłuszne podejrzenia w stosunku do niej. Zrozpaczona dziewczyna mówi mu, że sprawa ślubu z Szarmanckim jest już przesądzona.
Scena IV
Młodzi proszą o pomoc Podkomorzynę, kobieta obiecuje wstawić się za nimi u Starosty.
Scena V
Nadchodzą Podkomorzy i Gadulski rozmawiający o wolnej elekcji. Podkomorostwo usiłują przekonać Starostę, aby nie wydawał córki za niekochanego przez nią człowieka. Okazuje się, że Gadulski obiecał kiedyś rękę Teresy Waleremu, jednak dane słowo nic dla niego nie znaczy, bo nie było na piśmie. Zarzuca także Podkomorostwu, że ich majątek jest zbyt mały. Walery deklaruje gotowość rezygnacji z posagu Teresy, to jednak odnosi tylko przeciwny skutek – według Starosty bowiem przepaść dzieląca go z młodym posłem jest nie do pokonania.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 -