Streszczenia i opracowania lektur szkolnych klp klp.pl
Paweł Dybel (autor opracowania Między słowami ku światłu – Julian Przyboś) pisze:
Twórczość Przybosia jak żadna inna zrewolucjonizowała potoczne wyobrażenia o poetyckości, narzuciła nowe formy wyrazu, obrazowania. Do Przybosia – w sensie negatywnym lub pozytywnym – odwoływały się wszystkie późniejsze prądy pokoleniowe w dwudziestoleciu. Bez znajomości twórczości autora Równania serca zrozumienie tego wszystkiego, co nastąpiło w naszej poezji, będzie zawsze niepełne.


Młodzieńcze zafascynowanie twórczością Tadeusza Peipera zaowocowało przywiązaniem wielkiej wagi przez Przybosia do języka. Sam poeta napisał w Linii i gwarze: Usprawnienie języka, tego najbardziej społecznego narzędzia, oto obiektywnie społeczna wartość poezji. Nowoczesna poezja to wynalazcze laboratorium coraz sprawniejszych sposobów ekspresji językowej. W tej samej pracy określił inną cechę swojej poezji: Poezja to jedność wizji skondensowana w maksimum aluzji wyobrażeniowych i minimum słów.

Przyboś w swojej twórczości zrywa z dosłownością i obrazowością znaną z poezji wielkich klasyków takich jak Mickiewicz czy Słowacki. W jego wierszach ważne jest „między słowie”. Dybel pisze:
Aby je sobie przyswoić [wiersze Przybosia], należy je czytać zupełnie inaczej niż czyta się wiersze klasyków (…). Sens nie jest w nich dany bezpośrednio: czytając należy równocześnie dokonywać przekładu pojawiających się określeń i obrazów na ruch, odgadywać znaczenie tego ruchu. Być wyczulonym na aspekt energetyczny, świetlny.


Tomy Śruby i Oburącz, czyli pierwsze dwa w dorobku poety, głosiły pochwałę nowoczesności i wzywały do zbiorowego wysiłku. Bohaterami nowej cywilizacji mieli stać się robotnicy. Przyboś określił rolę poety właśnie jako aktywnego robotnika, dla którego rzemiosłem jest słowo.

Kolejne dwa tomiki, czyli Sponad i W głąb las, otwierają okres dojrzałej twórczości artysty. Wielkie miasta zastąpione zostały wsią. W wierszach tego okresu pojawia się również charakterystyczna dla Przybosia erotyka. Natomiast w Równaniu serca problematykę utworów wzbogaciły zagadnienia społeczne, a także elementy zaczerpnięte z paryskiego pejzażu (najważniejszym wierszem w tomiku jest Notre-Dame, czyli śmiała próba odwzorowania architektury poprzez poezję).

W latach trzydziestych proces ewolucji stylu Przybosia osiągnął punkt kulminacyjny. Wtedy to pojawiła się w jego wierszach tak zwana figura eksplozywna, dzięki której czytelnik dostrzegał drzemiącą energię w opisywanych przedmiotach.

Po wojnie twórczość Przybosia w pewnej mierze wpisywała się w nową poetykę, poprzez położenie nacisku na komunikatywność przekazu. Ostatni etap twórczości poety zdominowany był przez tematykę odrębności i świadomości swojego pochodzenia. W wierszach z tego okresu pojawiało się najwięcej autobiograficznych elementów zaczerpniętych z życia poety, głównie jego dzieciństwa spędzonego na wsi.

Twórczość poetycka Juliana Przybosia

  • 1925 (Kraków) – Śruby

  • 1926 (Kraków) – Oburącz

  • 1930 (Cieszyn) – Sponad

  • 1932 (Cieszyn) – W głąb las

  • 1938 (Warszawa) – Równanie serca

  • 1944 (Warszawa) – Do ciebie o mnie

  • 1945 (Warszawa) – Póki my żyjemy

  • 1952 (Warszawa) – Rzut pionowy

  • 1955 (Kraków) – Najmniej słów

  • 1958 (Warszawa) – Narzędzia ze światła

  • 1961 (Warszawa) – Próba całości

  • 1962 (Warszawa) – Więcej o manifest

  • 1965 (Warszawa) – Na znak

  • 1968 (Warszawa) – Kwiat nieznany

  • 1970 (Warszawa) – Wiersze i obrazki

  • 1971 (Warszawa) – Utwory poetyckie (pośmiertnie)


  • Twórczość krytyczna Juliana Przybosia

  • 1950 (Warszawa) – Czytając Mickiewicza

  • 1959 (Warszawa) – Linia i gwar

  • 1963 (Kraków) – Sens poetycki

  • 1970 (Warszawa) – Zapiski bez daty

  • 1974 (Kraków) – Listy Juliana Przybosia do rodziny 1921-1931 (pośmiertnie)




  • Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnij






      Dowiedz się więcej
    1  Z Tatr - analiza i interpretacja, opracowanie
    2  Widzenie katedry w Chartres - analiza i interpretacja, opracowanie
    3  Norte Dame - analiza i interpretacja, opracowanie