klp.plKartoflisko pochodzi ze zbioru wierszy Ścieżki polne, który zostały wydany w 1919 roku. W odróżnieniu od Kasprowicza, który napisał cykl sonetów Z chałupy, Staff nie miał na celu ukazania nędzy panującej na polskiej wsi, wręcz przeciwnie. Nieoczekiwanego piękna nabierała codzienna praca, wśród najwyżej cenionych wartości znalazły się ponadto pokora i prostota. Łamiąc młodopolski stereotyp nakazujący twórcy pogardę dla tłumu, Staff dowodził, że życie zwykłych ludzi też bywa cudem i szansą na ujawnienie harmonii istnienia. Rzeźbiarza ze Snów o potędze zastąpił rolnik, rzecznik ładu i codziennej, systematycznej pracy wykonywanej w nieustannym kontakcie z przyrodą, pisze o fascynacjach poety Jan Tomkowski.
Właśnie chęć ukazania piękna w codziennych, zwyczajnych czynnościach zwykłych ludzi stała się motywem do napisania przez Staffa Ścieżek polnych. Można zaryzykować stwierdzenie, że chodziło mu o pewnego rodzaju zabawę artystyczną polegającą na gloryfikacji czynności i zjawisk zwyczajnie banalnych. Przykładem tego może być właśnie sonet Kartoflisko. Ze swojego założenia sonet powinien traktować o czymś wzniosłym, heroicznym, godnym pamięci i uwagi, a u Staffa? Kartoflisko to utwór poświęcony wiejskim kobietom zbierającym ziemniaki na polu. A w innych utworach ze Ścieżek polnych możemy znaleźć utworu poświęcone chociażby wieprzowi czy gnojowi.
Interpretacja
Sonet poświęcony jest wiejskim kobietom, z których każda okryta jest barwnym, ludowym wełniakiem, zbierającym ziemniaki na polu. Mimo brzydkiej pogody i siąpiącego deszczu robotnice nie przerywają zajęcia i pracują nadal w twardym, cierpliwym mozole. Podmiot liryczna zwrócił szczególną uwagę na jesienny pejzaż opisując chmarę wron, kłębiących się nad głowami kobiet, mgłę i pole. Co ciekawe opisał również rytmiczny dźwięk, jaki wydaj wrzucane do blaszanych wiader ziemniaki. Chociaż ogólny widok może wydawać się szary i przygnębiający, to z wiersza wyraźnie emanują pozytywne emocje. Podmiot liryczny wydaje się być zachwycony kobietami i środowiskiem, w jakim przyszło im pracować.
Analiza
Sonet to utwór poetycki, który ma jasno i wyraźnie określone wymagania formalne. Zawsze musi składać się z dwóch czterowersowych strof o powtarzających się rymach (ABAB ABAB lub ABBA ABBA) oraz dwóch tercyn o odmiennych rymach (CDC DCD lub CDE CDE). Według wzoru pierwsze dwie strofy powinny zawierać część opisowo-narracyjną sonetu, a pozostałe dwie refleksyjno-liryczną.
Kartoflisko nie spełnia wymogów klasycznego sonetu, ponieważ nie posiada części refleksyjnej. Utwór w całości złożony jest z opisu przyrody, kobiet i ich pracy na polu. Brakuje jakichkolwiek komentarzy, odniesień czy wniosków wypowiedzianych bezpośrednio przez podmiot liryczny.
strona: - 1 - - 2 -
Autor: