Tadeusz Różewicz / Strach - analiza i interpretacja

Zwróćmy uwagę, że pytania są stawiane tak, jakby podmiot sam je sobie zadawał. Te kilka wersów ma charakter rozliczenia z własnym życiem, to wstęp do zbudowania życiorysu. Dwa pierwsze pytania są sformułowane za pomocą negacji, w ten sposób nabierają charakteru wyrzutu. Po raz kolejny w twórczości Różwicza powraca problem wiary, a raczej niewiary. Pojawia się pytanie o sens, cel własnego istnienia. Najbardziej prowokujące są dwa ostatnie pytania. Podmiot przyznaje, że udaje. A więc może to, co mówi w wierszu, też jest przejawem jakieś pozy, jakieś gry. Na koniec zadaje sobie pytanie: „gdzie się udam/ potem”. Można je przeczytać tak po prostu, „gdzie pójdę po tym przesłuchaniu”, ale to samotnie stojące w ostatnim wersie „potem”, wydaje się znaczyć o wiele więcej, to pytanie tej samej wagi, co pytanie o sens istnienia. Podmiot zastanawia się, co będzie po śmierci.

W tym miejscu powracamy do sprawy gry, pozy podmiotu. Przecież pytania, które dyktuje mały strach, sprowadzają się do pytań, które zadają sobie ci, co doznają strachu metafizycznego. Strach podmiotu wiersza różni się od strachu „innych” tak naprawdę tylko czynnikami wizualnymi. Urzędnik, podobnie jak Bóg, zmusza do rozliczenia się z własnym życiem, od tego się nie ucieknie, nawet niewiarą.

  Dowiedz się więcej