Iliada jako epos

Epos jest pierwszym gatunkiem literackim. Nazwa wywodzi się od greckiego poiein – tworzyć, układać, a samo słowo epos oznacza w języku greckim słowo, opowieść, pieśń. Epos jest to rozbudowany utwór, którego podstawą fabularną są mity, baśnie, podania, przekazy ludowe, wyobrażenia na temat historycznych, narodowych wydarzeń, pamięć o doniosłych postaciach i wydarzeniach, wyznawane zbiorowo wartości i wierzenia religijne.

Iliada jako epos posiada następujące cechy:

• rozbudowana, wielowątkowa fabuła, mająca charakter epizodyczny (tzn. składająca się z często niezależnych od siebie wydarzeń, luźno zespolonych, nie powiązanych relacjami przyczynowo-skutkowymi); pojawiają się wydarzenia w ogóle nie związane z akcją, np. opis tarczy Achillesa;
• ukazywanie dziejów legendarnych lub historycznych bohaterów w momentach przełomowych dla danej społeczności – wojna trojańska była właśnie takim wydarzeniem;
• obecność bohatera zbiorowego – dwa obozy: Grecy i Trojańczycy;
• inwokacja na początku utworu – rozwinięta apostrofa umieszczona na początku utworu; w przypadku Iliady jest to apostrofa do Muzy (bogini), a tematem utworu jest gniew Achillesa:

  Gniew Achilla, bogini, głoś, obfity w szkody...

• rozbudowane, bardzo szczegółowe, reliastyczne opisy, powodujące retardację; w Iliadzie są to opisy bitew (batalistyczne), przedmiotów, zwłaszcza elementów uzbrojenia, sytuacji, wyglądów i inne;
• narrator trzecioosobowy, wszechwiedzący i obiektywny, zachowujący jednolity dystans wobec opowiadanych wydarzeń, ujawniający przy tym często swoją obecność w bezpośrednich wypowiedziach do odbiorców;
• paralelizm dwóch płaszczyzn fabularnych – świata bogów i świata ludzi; w Iliadzie bogowie wpływają na to, co dzieje się w świecie ludzi, np. interwencja Ateny pomaga Achillesowi w walce z Hektorem, Afrodyta wynosi Parysa z pola walki podczas pojedynku z Menelaosem.
• porównania homeryckie – bardzo rozbudowane, tworzące oddzielne scenki, np.

  „Kiedy zbliżyły się wojska nacierające na siebie,
  Wręcz się zderzyły puklerze i włócznie, i mężów zawziętość
  W zbroje spiżowe odzianych, a w środku tarcze wypukłe
  Zwarły się jedne z drugimi. Zgiełk straszny o niebo uderzył.

strona:   - 1 -  - 2 - 

  Dowiedz się więcej