Bema pamięci... - rozbudowana analiza i interpretacja

Poezję Norwida wypełnia pamięć o ludziach wielkich. Sokrates, Napoleon, Szopen, Mickiewicz, John Brown, Dante, Kościuszko to tylko niektóre postacie, jakie zafrapowały twórcę "Promenthidiona". Mimo, że reprezentują różne dziedziny rzeczywistości, jest coś, co je łączy. To przede wszystkim pasja, namiętność, oddanie sprawie, bezkompromisowość, często również niezrozumienie przez współczesnych i odtrącenie. Do takich postaci należy również generał Józef Bem.

Pisał o nim Norwid, że "w bohaterstwie na czele wieku stawa" i tak było w istocie. Bem został generałem wojsk polskich podczas powstania listopadowego. Walczył wówczas pod Iganiami, Osrtołęką i w obronie Warszawy. W czasie Wiosny Ludów w 1848 roku wyjechał na Węgry i tam sprawował funkcję naczelnego wodza rewolucyjnej armii węgierskiej. Następnie wstąpił do wojska tureckiego i jako Murat Pasa wykorzystywał swój talent strategiczny broniąc słusznej sprawy. Nigdy nie zrażały go klęski, zawsze liczyła się jedynie idea, nawet jeśli była utopią i wymagała karkołomnych wysiłków. Dzisiaj w powszechnej polskiej świadomości generał Bem jest bardziej symbolem niż konkretna postacią. Uosabia to wszystko, co tak bliskie polskiej mentalności - romantyczne szaleństwo, bunt, brak pokory, bezkompromisowość, walkę do ostatniej kropli krwi. Dla Norwida był żołnierzem na miarę starożytnych wodzów, stąd też wiersz swój opatrzył autor słowami wielkiego Kartagińczyka, Hannibala -

"Przysięgę złożoną ojcu aż po dzień dzisiejszy tak zachowałem..."

Wypowiedź ta może określać również samego Bema, który, tak jak Hannibal, nigdy nie pobratał się z obcym wojskiem. Zmarł w Syrii w 1850 roku. Niedługo potem Norwid dedykował mu swój wiersz. Zatytułował go "Bema pamięci żałobny - rapsod"



Pierwsza uwaga

Dotyczy kształtu utworu. Jak sam tytuł wskazuje odwoływał się poeta do starożytnej formy rapsodu. W czasach antycznych rapsody były rodzajem wierszy okolicznościowych. Pisali je poeci dla uczczenia i opromienienia blaskiem sławy wielkich rycerzy, wodzów, bohaterów, którzy polegli w walce. Temat zatem wymagał podniosłego stylu i odpowiedniego metrum. W pieniach bohaterskich, czyli rapsodach, stosowano wiersz 6-stopowy, zwany heksametrem, który dzięki regularnemu rozłożeniu akcentów odznaczał się rytmicznością, wzmacniającą nastrój powagi.





strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 - 

  Dowiedz się więcej