- Henryk Sienkiewicz w „Potopie” nawiązał do potopu szwedzkiego.
- Pisarz przygotował się do napisania dzieła, studiując wiele dokumentów i książek historycznych.
- W utworze znajdują się wzmianki o autentycznych wydarzeniach (np. kapitulacja pod Ujściem, obrona Jasnej Góry) czy postaciach (np. król - Jan Kazimierz, Karol X Gustaw, Janusz i Bogusław Radziwiłłowie).
- Ich wprowadzenie miało nadać historii realizmu, jednak pamiętaj, że pisarz celowo idealizował niektóre postacie, a część z nich nadmiernie skrytykował.
- Wspomnienia o sukcesach Polaków z czasów potopu szwedzkiego miały dodać zniechęconym kolejnymi klęskami rodakom nadziei na odrodzenie kraju i zjednoczenie w walce o wolność ojczyzny.
- Utwór jest także przestrogą przed zdradzaniem ojczyzny.
„Lalka” Bolesław Prus – w utworze pojawiły się wzmianki o działaniach Napoleona, Wiośnie Ludów czy powstaniu styczniowym. Wspominając o tych wydarzeniach, Prus dodał utworowi realizmu i przedstawił swoje refleksje związane z tym, że Napoleon mógłby wyzwolić Polskę z niewoli, a udział w Wiośnie Ludów mógłby pomóc w odzyskaniu niepodległości. Z kolei powstanie styczniowe oceniał nieco krytycznie, co wyraża stwierdzenie Wokulskiego, że udział w nim był błędem;