klp.pl- został sprowadzony przez stryja Radosta na wieś, by starać się o rękę Anieli; żyje beztrosko, bawi się, wieczory spędza na hulankach; nie ubiega szczególnie o względy dziewczyny, bo wie, że i tak będzie musiał zaakceptować decyzję stryja; odkłada oświadczyny, ponieważ chce opóźnić małżeństwo - transakcję,
- kiedy dowiedział się o ślubach dziewcząt, obudziło się w nim uczucie przekory, więc przystąpił natychmiast do działania i zaczął starać się o rękę dziewczyny.
- napotyka na przeszkody, zostaje podrażniona jego męska ambicja, to powoduje, że zaczyna inaczej patrzeć na Anielę - dostrzega, że jest piękna i mądra; odczuwa pierwsze drgnienie miłości.
- widząc, że dotychczasowy sposób działania nie przynosi rezultatu, snuje intrygę, w którą miesza wszystkich bohaterów komedii,
- prowadzi walkę zdecydowanie i energicznie, ukazuje swą inteligencję, odczuwa prawdziwą miłość, sprawia, że poznają ją inni bohaterowie.
Charakterystyka Gustawa
Gustaw, nazywany przez pozostałych bohaterów Guciem, jest kluczową postacią „Ślubów panieńskich”. Jest bohaterem zdecydowanie najbardziej dynamicznym i aktywnym. To on obmyśla i wprowadza w życie intrygę, która stanowi oś dla fabuły komedii.
Poznajemy go jako młodego, nieodpowiedzialnego, przystojnego zalotnika, fircyka. Chociaż akcja utworu rozgrywa się w zaledwie jeden dzień, to łatwo dostrzec przemianę wewnętrzną, jaka zachodzi w Gustawie przez ten czas. O jego wyglądzie zewnętrznym nie dowiadujemy się wiele. Wiadomo, że na początku utworu ubrany był w strój jeździecki, ponieważ nie zdążył się przebrać po wieczornych hulankach w mieście. O tym, że jest przystojnym młodzieńcem dowiadujemy się ze słów pani Dobrójskiej:
„Gustaw – pewnie, jak każdy, ma swoje przywary,
Ale młody, przystojny... (…)
I wiem, że jego serce lepsze niźli głowa. (…)”.
Gucio wyraźnie odstawał od reszty bohaterów, głównie za sprawą tego, że w odróżnieniu od nich na co dzień mieszkał w Warszawie, a życie wiejskie wydawało mu się nudne. Dlatego też wymykał się często z dworku, by rozerwać się w najbliższym miasteczku. Nocny tryb życia wiązał się z tym, jak postrzegano Gustawa za dnia. Pozostali bohaterowie zgodnie uważali go za próżniaka i trutnia. Nawet służący Jan nie ukrywał swoich poglądów na ten temat:
„(…) Słońce jak w dzień świeci,
A mój pan drogi gnie sobie parole
Albo z butelką… albo… No! Już milczeć wolę”.
Radost, pełniący rolę opiekuna Gustawa, także wypowiadał się krytycznie na jego temat: „Roztargnienie, wesołość, pustota…” czy „Rozsądku mało, pewności za wiele”. W podobnym tonie wypowiadała się na jego temat Klara: „Próżny, zły, dumny, zakochany w sobie…”. Można więc określić go mianem leniwego i rozpasanego młodzieńca, który z braku ciekawszych zajęć spędzał wieczory w knajpach bawiąc się w najlepsze.
Jednak Gustaw, podobnie jak pozostali bohaterowie „Ślubów panieńskich”, nie jest postacią jednowymiarową. Posłużył on Fredrze jako przykład tego, jak miłość może nas odmienić. Kiedy wreszcie zakochał się w Anieli (do czego subtelnie nakłaniali go Radost i pani Dobrójska) skonstruował i wprowadził w życie misterny plan, którego uwieńczeniem miało być przyjęcie przez nią jego oświadczyn. Od tego momentu Gustaw postępował z godnym podziwu zapałem i konsekwencją. Uparcie dążył do swego celu, dzięki czemu jego trud został wynagrodzony.
Przemiana, jaką przeszedł Gucio, jeszcze rankiem tego samego dnia wydawała się niemożliwa. Bohater z „warszawskiej laleczki”, jak złośliwie określiła go Klara, zmienił się w zakochanego mężczyznę, gotowego zrobić wszystko, by stworzyć związek ze swoją wybranką. Przyznał nawet, że u boku Anieli mógłby żyć na wsi, co więcej wyrzekł się niemal wszystkich swoich wcześniejszych poglądów. Z rozpieszczonego aroganta, który potrafił ostentacyjnie zasnąć w towarzystwie Anieli i Klary, Gucio przeistoczył się w płomiennego adoratora. W pewnym momencie jego temperament poniósł go tak dalece, że wyznał panience swoją wielką miłość:
„Dosyć już tego, precz wszelkie ukrycie!
Kocham, Anielo, kocham cię nad życie!”.
Przemiana Gustawa spowodowała, że zyskał on nie tylko w oczach ukochanej, ale i odbiorcy utworu. Gołym okiem widać bowiem, iż zmiany jakie spowodowała w bohaterze wielka miłość mają wyłącznie pozytywny charakter.
Można zastanawiać się, dlaczego wybranką serca Gustawa była Aniela, a nie Klara. Z tą drugą panną łączył go przecież podobny charakter i temperament. Aniela była bardzo cicha i spokojna, podczas gdy Klara wojownicza, aktywna. Można przypuszczać, że uczucie Gustawa i córki pani Dobrójskiej opierało się na teorii przyciągania się przeciwieństw (na podobnej zasadzie opierał się związek Klary i Albina).
Gustaw dał się także poznać czytelnikowi jako osoba szanująca starszych. Zarówno pani Dobrójska, jak i Radost nie zaznali z jego strony żadnych przykrości. Co więcej łatwo wyczuć, że bohater szczerze kochał swojego stryja. Gustaw doskonale znał Radosta, dzięki czemu jako jeden z nielicznych zdawał sobie sprawę z uczucia, jakie istniało między jego opiekunem a panią Dobrójską.
Klara – młodziutka dziewczyna, igrająca z miłością Albina. Niezwykle błyskotliwa i inteligentna. Uszczypliwa, zbuntowana przeciwko starym obyczajom. Często korzysta ze swej najlepszej broni – ciętego języka. Samodzielna, niezależna, sprytna.
– inteligentna, błyskotliwa, sprytna, aktywna;
- zbuntowana i niepokorna, sama chce decydować o swym losie; gdy dowiaduje się o zamiarach Radosta, opisuje, jak będzie wyglądać małżeństwo wbrew jej woli;
- złośliwa i ironiczna;
- ignoruje i kpi ze swego adoratora, bo jest przekonana o jego wielkiej miłości; intryga Gustawa sprawia, że dziewczyna zmienia swe postępowanie;
Albin – stanowi parodię bohatera werterowskiego. Zasad flirtu uczył się z romantycznych dramatów i romansów. Młodzieniec niezwykle egzaltowany, każdym słowem podkreślający swą miłość do Klary. Uosobienie odepchniętego kochanka.
- odgrywa rolę osoby obojętnej tylko na polecenie Gustawa;
- jest sztuczny, nienaturalny;
Charakterystyka porównawcza Gustawa i Albina
Zarówno zestawienie w parach Anieli i Klary, a także Albina i Gustawa, ułatwia czytelnikowi dostrzeżenie różnic dzielących tych bohaterów. Chociaż stanowią oni swoje zaprzeczenia, to ich relacje ze sobą są pozytywne, co może świadczyć o tym, że przeciwieństwa się przyciągają. Obydwie pary bohaterów składają się osobowości aktywnych i dynamicznych (Klara i Gustaw) oraz apatycznych i biernych (Aniela i Albin). W myśl wspomnianej już teorii przyciągania się przeciwieństw Albin związał się ostatecznie z Klarą, podczas gdy Gustaw z Anielą. W przypadku dwójki młodzieńców różnice wydawały się głębsze i bardziej interesujące, dlatego warto dokonać charakterystyki porównawczej Gustawa i Albina.
Gucio bez wątpienia jest najbardziej dynamicznym z bohaterów „Ślubów panieńskich”, a także przechodzi najgłębszą metamorfozę. Młodzieniec za sprawą wielkiego uczucia zmienia się niemal nie do poznania z rozpieszczonego hulaki w konsekwentnie realizującego miłosny plan mężczyznę. W jego przypadku ciężko jest mówić o komizmie postaci, zwłaszcza od momentu, kiedy zdaje sobie sprawę, że kocha Anielę.
Zupełnie inaczej pod tym względem prezentuje się Albin, który bez wątpienia jest najśmieszniejszą postacią „Ślubów panieńskich”. Bierze się to z łatwo wyczuwalnego zamiaru Fredry, który bardzo jasno pragnął ośmieszyć popularny ówcześnie modeli wielkiego kochanka romantycznego. Pełni on w utworze podobną rolę do tej, jaką w innym dziele Fredry – „Zemście” – odgrywał Papkin. Ośmieszając bohaterów znanych z utworów Mickiewicza czy Goethego, autor nadał Albinowi takie cechy jak nadwrażliwość, ślamazarność, płaczliwość, nieudaczność. Postać ta w oczach czytelników budzi jedynie politowanie i wywołuje uśmiech na twarzy.
Zakochany w Klarze Albin robił wszystko co w jego mocy, aby ta zwróciła na niego swoją uwagę. Jego romantyczne zaloty były jednak bezskuteczne. Dopiero kiedy za namową Gustawa zaczął okazywać obojętność wobec ukochanej osiągnął zamierzony efekt. Dzięki temu zabiegowi przestał być postrzegany przez Klarę jako beznadziejny i nachalny adorator.
To, że Albin nie poradziłby sobie bez pomocy Gustawa nie podlega najmniejszej wątpliwości. Może to świadczyć o tym, jaki rodzaj bohatera preferował Fredro. Zamiast romantycznego sentymentalisty proponował rzutkiego, dynamicznego, inteligentnego i sprytnego młodzieńca, który dla miłości będzie gotowy zrobić wszystko, a nie użalać się nad własnym losem.
Komizm Albina brał się głównie ze stosowanych przez niego przestarzałych metod adoracji. Jego bierność w stosunku do aktywności Gustawa wydawała się zupełnie nieżyciowa, naiwna. Prowadziła wręcz do tego, że podejmowane przez niego działania wywoływały odwrotne skutki – Klara zamiast się w nim zakochać, z każdym dniem darzyła go coraz większą niechęcią.
Jedną z niewielu pozytywnych cech Albina, poza jego śmiesznością i dobrodusznością, jest bez wątpienia wierność i stałość w uczuciach. Bohater niestrudzenie od długiego czasu zabiegał o względy jednej kobiety. Jednak to dzięki Gustawowi osiągnął swój cel. Gucio pokazał też, że jeśli jest się obdarzonym w odpowiednie cechy charakteru i temperament to można w zaledwie jeden dzień nie tylko się zakochać, ale rozkochać w sobie drugą osobę.
Aniela – wzór idealnej kobiety
- uczuciowa, poważna, uległa, składa śluby pod wpływem Klary; miłość znała tylko z książek;
- wrażliwa, dostrzega cierpienie Albina i współczuje Gustawowi, chętnie mu pomaga, gdy dowiaduje się, że on kocha inną;
- dojrzewa do prawdziwego uczucia;
Dobrójska – bardzo egzaltowana, starająca się naśladować styl wyższych sfer również w sposobie wypowiedzi, z czego wychodzi efekt komiczny – styl był sztuczny i napuszony.
Radost – starał się radzić Gustawowi, jak postępować w miłości, troszczył się o niego jak o własnego syna.
Autor: 