Charakterystyka Wertera

Wobec tych, z którymi się nie zgadza bywał nietolerancyjny. Szczególnie nie lubił tych, którzy, inaczej niż on, postrzegali rzeczywistość racjonalnie. Za najważniejsze ogniwo świata uważał samego siebie. Egotyzm, czyli poczucie własnej wyjątkowości, przeszkadza mu w prawidłowym funkcjonowaniu. Jest tak zapatrzony w siebie, że nie widzi krzywd, jakie wyrządza innym, a jednocześnie obwinia wszystkich o swoje cierpienia. Posunął się nawet do tego, że w liście pożegnalnym do Lotty uczynił ją winną swojego samobójstwa.

Połączenie ambicji, przekonania o własnej wartości i towarzyszącego im mieszczańskiego kompleksu niższości spowodowało, że zniewaga towarzyska w domu hrabiego C. staje się dla Wertera nie tylko powodem odejścia ze służby dyplomatycznej, ale i dowodem na niemożność porozumienia się ze światem. Uraz potęguje fakt, że Lotta i Albert pobrali się w tajemnicy przed nim, czym odebrali mu ostatecznie nadzieję na osobiste szczęście.

Werter zaczyna czuć się rozbitkiem w otaczającym go świecie: zawodzi go zarówno kariera, jak i miłoś., Natura, początkowo kontemplowana z zachwytem, objawia mu swe głębsze, okrutne oblicze. Bohater dostrzega w niej proces wiodący do zagłady, wrogiego ludziom „wiecznie połykającego, wiecznie przeżuwającego potwora”.

Werter uznaje świat za swego wroga i odwraca się od niego, by zgłębiać własne cierpienie, w postawie pełnej pesymizmu i rezygnacji

– czytamy w posłowiu do jednego z wydań Cierpień…

Często traktuje ludzi instrumentalnie. Świadczą o tym na przykład listy do przyjaciela Wilhelma, które pisał tylko dlatego, żeby sobie „ulżyć”, co zauważyła Olga Dobijanka-Witczakowa:

(...) i w tej przyjaźni nie widać u Wertera głębszego zaangażowania. Jego listy do Wilhelma nie różnią się właściwie od pamiętnika. Werter pisze je bardziej dla siebie, niż dla przyjaciela, pisze zawsze ze swojego punktu widzenia, o sprawach, które jego interesują i pochłaniają. Wyraża się w nich w pełni jego indywidualizm i subiektywizm.

Werter zbuntował się przeciwko przesądom stanowym i zakłamaniu arystokracji, które określały obowiązujące w społeczeństwie zasady moralne, a także formy życia rodzinnego. Sprzeciwiał się również niesprawiedliwości, ograniczaniu wolności, a pod koniec życia złej naturze świata, którą dostrzegał na każdym kroku. Bunt, a także zamęt zmysłów spowodowany nieszczęśliwą miłością, który uniemożliwiał mu zaspokojenie swoich pragnień doprowadziły go do dramatycznej decyzji odejścia ze społeczeństwa. Mógł to osiągnąć jedynie przez śmierć, dlatego popełnił samobójstwo.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 

  Dowiedz się więcej