Połączenie ambicji, przekonania o własnej wartości i towarzyszącego im mieszczańskiego kompleksu niższości spowodowało, że zniewaga towarzyska w domu hrabiego C. staje się dla Wertera nie tylko powodem odejścia ze służby dyplomatycznej, ale i dowodem na niemożność porozumienia się ze światem. Uraz potęguje fakt, że Lotta i Albert pobrali się w tajemnicy przed nim, czym odebrali mu ostatecznie nadzieję na osobiste szczęście.
Werter zaczyna czuć się rozbitkiem w otaczającym go świecie: zawodzi go zarówno kariera, jak i miłoś., Natura, początkowo kontemplowana z zachwytem, objawia mu swe głębsze, okrutne oblicze. Bohater dostrzega w niej proces wiodący do zagłady, wrogiego ludziom „wiecznie połykającego, wiecznie przeżuwającego potwora”.
Werter uznaje świat za swego wroga i odwraca się od niego, by zgłębiać własne cierpienie, w postawie pełnej pesymizmu i rezygnacji– czytamy w posłowiu do jednego z wydań Cierpień…
Często traktuje ludzi instrumentalnie. Świadczą o tym na przykład listy do przyjaciela Wilhelma, które pisał tylko dlatego, żeby sobie „ulżyć”, co zauważyła Olga Dobijanka-Witczakowa:
(...) i w tej przyjaźni nie widać u Wertera głębszego zaangażowania. Jego listy do Wilhelma nie różnią się właściwie od pamiętnika. Werter pisze je bardziej dla siebie, niż dla przyjaciela, pisze zawsze ze swojego punktu widzenia, o sprawach, które jego interesują i pochłaniają. Wyraża się w nich w pełni jego indywidualizm i subiektywizm.
Werter zbuntował się przeciwko przesądom stanowym i zakłamaniu arystokracji, które określały obowiązujące w społeczeństwie zasady moralne, a także formy życia rodzinnego. Sprzeciwiał się również niesprawiedliwości, ograniczaniu wolności, a pod koniec życia złej naturze świata, którą dostrzegał na każdym kroku. Bunt, a także zamęt zmysłów spowodowany nieszczęśliwą miłością, który uniemożliwiał mu zaspokojenie swoich pragnień doprowadziły go do dramatycznej decyzji odejścia ze społeczeństwa. Mógł to osiągnąć jedynie przez śmierć, dlatego popełnił samobójstwo.
strona: - 1 - - 2 - - 3 -