Narracja i język „Medalionów”

Głównym elementem narracji „Medalionów” są celowe przemilczenia. Nałkowska nie poddaje przeżyć swoich bohaterów analizie psychologicznej, zmuszając czytelnika do samodzielnego wyciągania wniosków, do głębokich przemyśleń i zatrzymania się nad tragedią, która dotknęła miliony ludzi. Atmosfera tamtych czasów oddawana jest na różne sposoby. Czasami poprzez opis krajobrazu bądź miejsca, rzeczowy, konkretny, na wskroś realistyczny, który poprzez odpowiedni dobór wyrażeń staje się scenerią pełną przejmującego smutku. Czasami owo celowe przemilczenie wyłania się z opowieści bohaterów, którzy mówią o swoich przeżyciach prostym językiem. Celowym przemilczeniem staje się także brak odautorskich komentarzy, choć tak naprawdę Nałkowska poprzez odpowiedni dobór środków artystycznych i odpowiednie wyselekcjonowanie faktów wyraża swój protest i oskarża faszyzm, który przyczynił się do masowej śmierci setek tysięcy ludzkich istnień i cierpienia tych, którzy przeżyli.



Narratorka patrzy na tę rzeczywistość poprzez czyjś opis, czyjeś wspomnienia. W toku narracji wyłania się obecność drugiego narratora – człowieka, z którym pisarka rozmawia lub którego wysłuchuje. Owa dwoistość narracji jest stałą zasadą konstrukcji fabularnej „Medalionów”. Narrator służy tu określonym celom artystycznym. Stwarza dystans w stosunku do rzeczywistości, o której jest mowa, dzięki czemu zyskuje ona zastygły kształt – kształt nagrobkowych medalionów. Narratorzy, opowiadający o swych przeżyciach w latach okupacji, są prostymi, realnymi i zwykłymi ludźmi. To właśnie ich oczami czytelnik patrzy na wojenną rzeczywistość, która nakreślona zostaje poprzez ich reakcje i świadomość. Nałkowska powstrzymuje się od komentarzy bezpośrednich, skupiając się na słuchaniu.



Z narracją związana jest trójwarstwowość techniki opisu. Warstwę pierwszą tworzą bezpośrednie relacje uczestników zdarzeń, uzyskiwane podczas wywiadów, rozmów i przesłuchań. To właśnie one dają świadectwo okrucieństwa i barbarzyństwa faszystów, porządkują jego przejawy, odsłaniając jednocześnie niszczący wpływ, jaki wojna wywarła na psychice człowieka. Drugą warstwę stanowi narracja odautorska, uogólniająca i obiektywizująca rzeczywistość, powstrzymująca się od komentowania, choć można poznać opinię pisarki poprzez niedopowiedzenia i skróty myślowe. Trzecia warstwa tworzy wymiar całościowy i wyłania się z połączenia dwóch pozostałych, zbiera odłamki przeżyć i skrawki życia, łączy je i zmusza do zrozumienia i potępienia.





strona:   - 1 -  - 2 - 

  Dowiedz się więcej