Przemiany twórczości poetyckiej Miłosza

Twórczość Miłosza z dwudziestolecia międzywojennego (należą tu „Poemat o czasie zastygłym” i „Trzy zimy”) określana mianem drugiej awangardy często jest opisywana w kategoriach katastrofizmu. Są to wizyjne wiersze, w których poeta odmalowuje w perspektywie kosmicznej mającą nadejść apokalipsę. Miłosz sięga często po metaforykę ognia, popiołu i dymu pogorzelisk. Wiersze te przesiąknięte są nastrojem trwogi.

Nie należy jednak, interpretując tę wczesną poezję naszego noblisty, ograniczać się do poetyki katastrofizmu. Obrazowanie wierszy Miłosza lawiruje między antynomiami: wizją Arkadii a przeczuciem Apokalipsy. Świadomość zbliżającej się katastrofy powoduje nie tylko strach, ale także przyjęcie postawy stoickiej, heroicznej.

Kolejny tom Miłosza, „Ocalenie” (1945), powstał w kontekście doświadczeń II wojny światowej. Poezja jest w nim przedstawiona jako „wybawczy cel” – nie „wspólnictwo urzędowych kłamstw” i nie „czytanka z panieńskiego pokoju”. Ma ona przynosić poznanie i oczyszczenie. Do najbardziej znanych wierszy tomu należy wiersz „Walc”. Zderzają się w nim dwa światy: dawny, pełen urody i beztroski oraz współczesna rzeczywistość wojenna, z udręką i niewolniczym poniżeniem.

W tomie znajdziemy także liczne wiersze, w których Miłosz oddaje hołd walczącym, podkreśla ich heroizm w walce o wolność. Do takich wierszy należą np.: „W Warszawie”, „Miasto”, „Przedmieście”, „Biedny chrześcijanin patrzy na getto”, najbardziej znane „Campo di Fiori”. Do innych znanych utworów tomu należą: „Świat: poema naiwne”, „Głosy biednych ludzi”, „Wiara”, „Nadzieja”, „Miłość”.
Późniejszy etap twórczości Miłosza to poezja gniewna i demaskatorska. Charakterystyczne dla tego etapu są utwory, które weszły w skład tomu „Światło dzienne” (1953): „Traktat moralny” i „Który skrzywdziłeś człowieka prostego”. Pierwszy z nich łączy ironię, sarkazm, a nawet żart z przesłaniem moralnym. W drugim słychać ostry ton oburzenia.

strona:   - 1 -  - 2 - 

  Dowiedz się więcej