Starożytni bogowie, herosi i muzy

Atena – jedna z najważniejszych bogiń greckich, patronka mądrości, rzemiosła i sztuki wojennej. Od jej imienia nazwano miasto Ateny, gdzie na Akropolu zbudowano najważniejszą świątynię bogini. Tu też powstał Partenon (czyli świątynia Bogini Dziewicy) – jeden z głównych zabytków antycznej architektury. Etymologia imienia Ateny wskazuje na powiązania z dawnymi boginiami Bliskiego Wschodu, jak mezopotamska Isztar. Mit, przekazany przez Hezjoda i Pindara, mówi o połknięciu przez Zeusa jego pierwszej żony Metis, gdy była w ciąży. Przepowiednia bowiem przestrzegała, że Metis urodzi syna, który ma pokonać Zeusa. Kiedy króla bogów rozbolała głowa, przyszedł z pomocą Hefajstos, rozłupał Zeusowi czaszkę, a z niej wyskoczyła Atena w pełnej zbroi. Scena ta ukazuje symbolicznie, jak Zeus dzieli się ze swą córką mądrością. W późniejszych stuleciach uważano Atenę także za boginię filozofii. Atena pomagała często w walkach herosów: Heraklesowi w wykonaniu dwunastu prac, Odyseuszowi podczas powrotu do domu, Perseuszowi w zabiciu Meduzy. Jest ona patronką strategii wojennej, dyscypliny, obrony słabszych – w przeciwieństwie do Aresa, boga brutalności i niszczącej siły wojny. Atenie przypisuj się wynalazki: okręt, kwadrygę, rydwan bojowy. W eposie Homera Atena pomaga Achillesowi zabić Hektora.

Do atrybutów bogini należą: napierśnik, hełm, włócznia i tarcza – egida, o właściwościach nadprzyrodzonych. W czasach pokoju Atena również pełniła ważne funkcje. Jako patronka rzemiosł opiekowała się tkaczami, garncarzami, kowalami (razem z Hefajstosem). Według mitu ze sporu Ateny i Posejdona o przywództwo w Atenach narodziły się uprawy drzewek oliwnych w Grecji. Bóg morza wydobył ze szczytu Akropolu słone źródło, a Atena zasadziła na skale pierwszą oliwkę. Lud zdecydował, że zwyciężyła bogini. Atenę przedstawiano jako piękną, lecz surową dziewicę, obrończynię twierdz. W jej mieście znajdowały się dwie świątynie: Partenon, ze złotym i wykańczanym kością słoniową posągiem Ateny Partenos oraz Erechtejon, z wykonaną z drzewa oliwnego figurką Ateny Polias. Bogini miała swoje święto, Wielkie Panatenaje, obchodzone co cztery lata, a także inne mniejsze, podczas których np. obmywano w morzu figurkę Polias. Łączono z Ateną także zwierzęta: węża i sowę – symbol mądrości.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 - 

  Dowiedz się więcej