Goriot – charakterystyka

Jednak Tadeusz Boy Żeleński w swoich szkicach o Balzaku zwraca uwagę na jeszcze jeden aspekt: uczucie Goriota do córek wydaje się zabarwione niezdrowym erotyzmem. To uczucie ojcowskie ma w sobie coś anormalnego, coś z niezaspokojenia płciowego przedrażnienia , z fetyszyzmu, (...) ze starczej lubieżności wreszcie.
To co Goriot mówi o córkach przypomina bardziej słowa kochanka niż rodzica:

Czekam na nie na ulicy, serce mi bije, kiedy zbliżają się ich pojazdy, podziwiam ich stroje; one rzucają mi w przelocie uśmiech, który złoci mi cały świat. (...) Kocham konie, które je ciągną, chciałbym być pieskiem, którego trzymają na kolanach. Żyję ich przyjemnościami.

Zachowuje się w stosunku do Anastazji i Delfiny tak, jak one wobec swoich kochanków. Jest zaślepiony uczuciem, nie umie racjonalnie ocenić sytuacji, nie dostrzega obojętności i lekceważenia.



W jego stosunku do córek można dostrzec odzwierciedlenie choćby romansu pani de Restaud z panem de Trailles. Kochanek Anastazji interesował się nią tylko ze względu na jej majątek; groził, że się zabije jeśli ona nie pokryje jego długów. Podobną strategię córki stosowały wobec Goriota. On jednak usprawiedliwiał takie zachowanie. Dopiero u schyłku życia, wyznał Rastignacowi jak bardzo się pomylił, poświęcając wszystko dla dzieci i rozpieszczając je. Boy wskazuje jeszcze jedną możliwą przyczynę odrzucenia ojca przez córki; jest nią wspomniany wcześniej erotyzm jakim nacechowane były ich spotkania:

Kładł się u nóg córki, aby je całować; patrzał przeciągle w jej oczy, ocierał się głową o jej suknię; czynił szaleństwa godne najmłodszego, najczulszego kochanka.

W zacytowanym fragmencie pojawia się słowo kochanek. Rzeczywiście, trudno uznać opisane zachowanie za przykład postawy wyrażającej jedynie miłość rodzicielska. Boy podkreśla, że ten typ uczucia ojcowskiego przekracza granice, w których córka może i powinna mu odpowiedzieć, i nie byłoby dziwne, gdyby budził w kobiecie instynktowną reakcję i odrazę.



W tym właśnie, obok specyficznego wychowania, można szukać przyczyn postawy Anastazji i Delfiny.

Oczywiście ten rys osobowości ojca Goriot prawdopodobnie nie był zamierzony przez Balzaka, który pragnął przedstawić swojego bohatera jako Chrystusa ojcostwa, . Jednak dzięki temu postać Goriota jest wielowymiarowa i wymyka się schematom; budzi jednocześnie odrazę i współczucie, podziw i gniew.



strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 

  Dowiedz się więcej