4. Literacki obraz końca świata. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Apokalipsy św. Jana. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst

MATURA 2025 - pełną odpowiedź na wszystkie pytania maturalne znajdziesz w ebooku - 110 odpowiedzi na pytania jawne. Sprawdzam >>

Apokalipsa św. Jana jest odczytywana przez katolików jako mapa prowadząca nas przez ostatnie chwile ludzkości. Nie jest to jednak tylko zbiór wizji i proroctw, ale także głęboka medytacja nad końcem i początkiem, śmiercią i odrodzeniem. Manuskrypt ten, pochodzący z pierwszych wieków naszej ery, jest zatopiony w symbolice, która przekracza barierę czasu i przestrzeni, ukazując uniwersalność ludzkich doświadczeń. Jego wersety opisują nie tylko przerażające sceny zagłady, ale także nadzieję na nowe narodziny - transformacją - procesem, w którym stary porządek ustępuje miejsca nowemu.

Apokalipsa świętego Jana, ostatnia księga Nowego Testamentu, prezentuje wizję końca świata poprzez szereg symboli i metafor. Baranek reprezentuje Chrystusa, podczas gdy siedmiogłowy smok, Bestia oraz liczba 666 są symbolem Szatana. W tej księdze ukazane jest, jak świat doświadcza serii kataklizmów, począwszy od pojawienia się Czterech Jeźdźców Apokalipsy, a kończąc na klęskach przyniesionych przez trąbienie siedmiu aniołów. Centralne miejsce w narracji zajmuje walka dobra ze złem, osiągając punkt kulminacyjny w zwycięstwie dobra nad Szatanem, który jest zesłany do piekieł na tysiąc lat. W końcowej części przewidziany jest Sąd Ostateczny, gdzie ludzkość zostanie osądzona za swoje czyny, z potępieniem dla grzeszników i zbawieniem dla sprawiedliwych. Końcowy obraz to wizja niebiańskiego Jeruzalem, miejsca nagrody dla tych, którzy żyli zgodnie z naukami Boga. Dla chrześcijan, Apokalipsa nie tylko ostrzega przed niebezpieczeństwami, ale także niesie nadzieję na zbawienie i wieczne życie.

Kontekst religioznawczy
Podobna wizja apokalipsy istnieje w islamie. Koniec świata jest przepowiadany przez proroka Mahometa i opisywany w hadisach (relacjach dotyczących jego życia i nauk). W islamie koniec świata będzie poprzedzony wieloma znakami, takimi jak wojny, trzęsienia ziemi i pojawienie się Antychrysta.

Nawiązania (literatura):
• „Nie-boska komedia” Zygmunt Krasiński – wojna między rewolucjonistami a arystokracją została przedstawiona jako makabryczny obraz końca świata;
• „Dies irae” Jan Kasprowicz – jest to utwór inspirowany Apokalipsą świętego Jana. Obraz końca świata również zawiera opisy dźwięku trąb, obracania się w proch czy ciemności;
• „Mała apokalipsa” Tadeusz Konwicki – w utworze apokalipsa nie oznacza katastrofy czy klęski żywiołowej, a otaczające człowieka zło, wyraźny brak tożsamości narodowej oraz popadanie w marazm i nijakość związane z komunistycznymi rządami;
• „Piosenka o końcu świata” Czesław Miłosz – utwór polskiego noblisty ukazuje koniec świata zupełnie inaczej niż większość utworów. W wierszu w dniu końca świata przyroda i ludzie żyją swoim życiem, a jedynie starszy mężczyzna zauważył, że innego końca świata nie będzie.

Nawiązania (film):
• „Dzień niepodległości” reż. Roland Emmerich – w tym obrazie koniec świata jest związany z przybyciem na Ziemię obcej cywilizacji.

Nawiązania (malarstwo):
• „Czterej jeźdźcy Apokalipsy” Albrecht Durer – na obrazie czterej jeźdźcy na koniach mordują niewinnych ludzi, co daje dość przerażający obraz końca świata.