5. Dobro i zło – ich pochodzenie i miejsce w świecie. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Biblii. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst

MATURA 2024 - pełną odpowiedź na wszystkie pytania maturalne znajdziesz w ebooku - 110 odpowiedzi na pytania jawne. Sprawdzam >>

W Księdze Rodzaju Bóg stworzył świat, w którym panowała harmonia, a każde stworzenie, w tym człowiek, zostało przez Niego uznane za "dobre". Człowiek, stworzony na obraz Boga, miał szczególne miejsce w tym porządku. Jednak uznanie przez Boga wolnej woli człowieka otworzyło drzwi dla zła. Gdy Ewa uległa szatanowi i zerwała owoc z drzewa poznania dobra i zła, wraz z Adamem wprowadzili grzech pierworodny, co zaowocowało ich wygnaniem z raju.

Ludzkość coraz bardziej zatracała się w grzechu, odstępując od boskich zasad. Symbolicznym przykładem moralnego upadku jest historia Kaina, który z zazdrości zamordował swojego brata Abla. Bóg postanowił przeprowadzić radykalną interwencję w postaci potopu, mającego oczyścić ziemię z zepsucia. Noe, jako jedyny sprawiedliwy człowiek swojego pokolenia, został wybrany przez Boga do zbudowania arki i ocalenia przed potopem swojej rodziny oraz parę z każdego gatunku zwierząt. Po zakończeniu potopu, świat został odbudowany, a Noe i jego rodzina stali się prekursorami nowego początku dla ludzkości.

Te wczesne opowieści z Księgi Rodzaju ukazują skomplikowaną dynamikę dobra i zła w ludzkiej naturze oraz nieustanną walkę między tymi dwoma siłami.

Kontekst filozoficzny
Św. Augustyn w refleksjach nad istnieniem zła doszedł do wniosku, że zło jest brakiem dobra, a nie samodzielną istotą; jest pustką lub niedoskonałością, która pojawia się, gdy człowiek odsuwa się od Boga.

Nawiązania (literatura):
• „Mitologia” Jan Parandowski – zgodnie z greckimi mitami świat wyłonił się z Chaosu, a wraz z bogami pojawiło się dobro i zło, ponieważ sami bogowie nie byli doskonali. W micie o Prometeuszu także można znaleźć przyczynę pojawienia się zła na świecie. Zgodnie z tą opowieścią wszelkie nieszczęścia, które spadły na ludzkość zostały zesłane przez bogów w puszce Pandory;
• „Król Edyp” i „Antygona” Sofokles – według starożytnego dramaturga ludzki los został góry ustalony przez fatum, którego człowiek nie jest w stanie zmienić. W związku z tym dobro i zło nie są niejako wyborem człowieka, a efektem przeznaczenia;
• „Ballady i romanse” Adam Mickiewicz – zgodnie z ludową moralnością głoszoną w twórczości Mickiewicza dobro i zło są efektem ludzkich wyborów i działań sił wyższych;
• „Dziady cz. III” Adam Mickiewicz – zło, które opętało Konrada, pochodziło od Szatana, a dobro, które w nim zwyciężyło od Boga.