klp.plBohaterami powieści są uczniowie i nauczyciele warszawskiej szkoły męskiej – Liceum Lindego. Ciamciara wspomina po maturze SPONĘ, której kupno zostało zapoczątkowane płomienną przemową dyrektora do bohatera oraz jego trzech kolegów: Zasępy, Słabiszewskiego („Słaby”), Pędzelkiewicza („Pędzel”). Okazało się, że ósma klasa składa się z samych nieuków, a wśród nich prym wiodą czterej chłopcy. Rada pedagogiczna zabrała się do metodycznej pracy nad niepokornymi uczniami.
Ulubionym miejscem spotkań kolegów była Wędzarnia obok której mieszkała woźna Więckowska oraz Obserwatorium – szkolny strych. Pewnego dnia na strychu starszy kolega – Alibaba wezwał chłopców i nakazał uspokojenie nauczycieli w ciągu miesiąca. Na kolejnej lekcji sytuację pogorszył Ciamcia niszcząc sprzęt chemiczny. Zasępa stwierdził, że każdy z nauczycieli ma słaby punkt tylko trzeba go odkryć. Kolejni starsi chłopcy pytani o sposoby odmawiali odpowiedzi. Chłopcy trafili do szkolnego aktora - Szekspira.
Podczas próby przedstawienia zostali wzięci za statystów. Korzystając z okoliczności porwali Szekspira, jednak torturowany nie wyjawił sposobu. Zaalarmowanych dziwnym zachowaniem chłopców nauczycieli uspokoił Szekspir, tłumacząc zamiłowaniami dramaturgicznymi. Podstępnie przekupiony łobuz Kicki skierował ich do dawnego boksera piszącego wiersze – Wątłusza Pierwszego. Bohaterowie z niewielkimi oszczędnościami udali się do starszaka. Stać ich było wyłącznie na zakup „sposobu na Alcybiadesa” - poczciwego nauczyciela historii – Misiaka.
Sposób, czyli SPONĘ wyjawił im Szekspir. W Obserwatorium szczegółowo zanalizował osobę Alcybiadesa i wspomniał o WAB-ie (Wielki Asocjacyjny Bluff), Czynnikach Dezorganizujących, Haszyszu oraz Dryfie. Nazajutrz chłopcy zastosowali się do Sposobu. Jednak zamiast lekcji musieli jechać wraz z przedstawieniem do Domu Młodzieży pod opieką Alcybiadesa. Podczas występów chłopców z Lindego doszło do incydentu. Kolejnego dnia bohaterowie znów podjęli próbę Wielkiego Bluffu i z szacunkiem odnosili się do nauczyciela historii. Postanowili też „zaopiekować się” popiersiem Katona, które dyrektor kazał usunąć. Na lekcji okazało się, że Dryf nie zadziałał i nauczyciel wystawił dwie lufy. Na przerwie Szekspir wytłumaczył błąd chłopców i przekazał dalsze instrukcje.
Chłopcy zaczęli poszukiwania historycznych eksponatów. Założyli koło historyczne. Niestety, znajomy kolekcjoner monet okazał się chory psychicznie, a poczciwy rolnik spod zamku w Czersku, który sprzedał im średniowieczną misiurkę był oszustem. Jednak Alcybiades zaintrygowany zmianą nastawienia klasy do historii zaproponował im przymierze – on nie będzie wyrywał do odpowiedzi, a oni wraz z nim będą swobodnie dryfowali po meandrach historii. Ósma A przyjęła tę propozycje entuzjastycznie i od razu poddała się historycznej opowieści nauczyciela.
Chłopcy z entuzjazmem zaczęli stosować Wielki Asocjacyjny Bluff. Cała klasa zaangażowała się w lekcje historii. Inni nauczyciele nie wiedzieli czemu przypisać zmianę zachowania ósmej klasy. Alcybiades odmłodniał, a uczniowie bardzo go polubili. Jedynie Zasępa dostrzegał w zbytnim zaangażowaniu uczniów w historię jakąś nieprawidłowość. Inni nauczyciele także zaczęli zmieniać nastawienie do uczniów dostrzegając ich inteligencję.
Dryf historyczny trwał całą zimę. W kwietniu Alcybiades zapowiedział, że klasa ósma A oprowadzi po Warszawie wycieczkę z Ełku. Uczniowie przerazili się, że ich niewiedza historyczna spowoduje kompromitację. Szczególnie obawiali się o Alcybiadesa. W nocy Ciamciara miał sen, w którym brak wiedzy chłopców powoduje ośmieszenie nauczyciela historii, jego odejście ze szkoły, a w końcu śmierć. Rano udał się, podobnie jak jego trzech kolegów, do gabinetu historyka, by wyjawić mu, że historyczna pasja była zmyślona. Nauczyciel jednak był pewny, że chłopcy sobie poradzą.
Podczas wycieczki po warszawskich zabytkach okazało się, że chłopcy mimowolnie wchłonęli wiedzę i śmiało opowiadali o zabytkach i pomnikach. Ciamciara wygłosił półgodzinny wykład, który zanudził uczniów z Ełku. Dyrektor był oszołomiony zmianą jaka zaszła w chłopcach. Sami ośmioklasiści zastanawiali się na czym tak naprawdę polegał „Sposób”.
Autor: