Streszczenia i opracowania lektur szkolnych klp klp.pl Lektury Analizy i interpretacje Motywy literackie Epoki

Geneza „Szewców”

„Szewcy” są ostatnią zachowaną w całości sztuką Witkacego, jej pisanie rozpoczął w 1927 roku, zakończył zaś po siedmiu latach w 1934 r. Pisarz żadnemu utworowi nie poświęcił tak dużo uwago (poza dziełem filozoficznym „Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia”), być może powodem zaistniałej sytuacji jest fakt, iż pisał ją po pierwsze po okresie dłuższej przerwy w tworzeniu, a... więcej



Groteska i absurd w „Szewcach”

Groteska i absurd należą do najczęstszych skojarzeń, jakie przychodzą Polakom do głowy, jeśli zapyta się ich o Szewców. Czym jest groteska? S. Jaworski, w Słowniku terminów literackich podaje, że jest to kategoria estetyczna przejawiająca się w takim ukształtowaniu elementów utworu, że jest on odbierany jako absurdalny w zestawieniu z rzeczywistością i rządzącymi nią prawami empirycznymi, psychologicznymi itd. i/lub... więcej



Szewcy – katalog bohaterów

• Sajetan Tempe – sześćdziesięcioletni majster szewski, który staje na czele szewców. Wierzy w głoszone przez siebie poglądy (socjalistyczne) i pragnie lepszego jutra dla siebie i swoich ludzi. Po dojściu do władzy zaczyna jednak odczuwać pustkę. Zabijają go Czeladnicy, którzy uznają go za zagrożenie.

• Księżna Irena Wsiewołodowna Zbereźnika-Podberezka jest młodą (27-28 letnią kobietą), piękną przedstawicielką arystokracji,... więcej



Szewcy jako dramat o rewolucji

Witkacy pokazuje społeczeństwo w stanie rewolucyjnych przemian. Przedstawia kolejno trzy przewroty. Pierwszy dokonany jest przez Prokuratora, który posłużył się „Dziarskimi Chłopcami” a symbolizuje on przewrót faszystowski wynikły z podziałów społecznych i niezadowolenia robotników. Kolejna rewolucja jest przeprowadzona przez szewców dowodzonych przez Sajetana – ta odzwierciedla rządy komunistów. Podobnie jak Prokurator nie... więcej



„Szewcy” a postulat Czystej Formy

„Szewcy” nie realizują w pełni postulatu Czystej Formy, zawierają bowiem wyraźne przesłanie ideologiczne. Zasadnicze elementy nowego teatru, określanego przez Witkacego jako „mózg wariata na scenie” możemy odnaleźć również i tutaj:

• Zaburzenie przyczynowo-skutkowego ciągu wydarzeń. Nie ma tu akcji w tradycyjnym sensie.
• Imiona bohaterów stanowią świadomą prowokację intelektualną.
• W didaskaliach... więcej



Aluzje do „Wesela” Wyspiańskiego

Witkacy w trzecim akcie nawiązuje do jednego z najpopularniejszych symboli w literaturze polskiej a mianowicie do Chochoła z „Wesela” Wyspiańskiego. Cały akt jest niejako parodią „Wesela”. Witkacy demaskuje symbole Wyspiańskiego, okazują się one śmieszne i anachroniczne. Chłopi nie są już klasą, z którą należy się liczyć. Nie ślub, jak to było u Wyspiańskiego, lecz gwałt połączy wszystkie klasy. Kiedy z chochoła... więcej