klp.plW dziedzinie dramatu Wyspiański miał ograniczone możliwości rozwoju twórczego. Szczególnie niepokoiła go rozbieżność między własnymi zamierzeniami a realnymi warunkami przeniesienia sztuki na scenę. W 1897 roku zaproponował do wystawienia na scenie teatru krakowskiego „Legendę”, lecz trudności techniczne uniemożliwiły realizację sceniczną dzieła. Nie udało mu się również nakłonić Opieńskiego do skomponowania muzyki, koniecznej do uzyskania pełni artystycznego efektu. Dopiero szereg przemian w życiu kulturalnym Krakowa ułatwił mu działalność, odpowiadającą nietuzinkowemu talentowi. Fundamentalne znaczenie miało otwarcie nowego gmachu teatru miejskiego, którego dyrektorem został Tadeusz Pawlikowski, będący zarazem inscenizatorem-reżyserem.
W ciągu sześciu lat kierownictwa zdołał on przełamać impas życia teatralnego miasta, uwzględniając w repertuarze sztuki wielkich klasyków dramatu europejskiego i polskiego oraz współczesnych dramaturgów. To właśnie Pawlikowski wprowadził na scenę dramaty Lucjana Rydla, Jana Augusta Kisielewskiego, Stanisława Przybyszewskiego, Jana Kasprowicza, Tadeusza Micińskiego, Gabrieli Zapolskiej i wielu innych twórców epoki Młodej Polski. Wyspiański, który w czerwcu 1898 roku zadziwił publiczność podczas uroczystości odsłonięcia pomnika Adama Mickiewicza na Rynku Krakowskim oryginalnym pomysłem tzw. „Apoteozy”, zyskał możliwość współpracy z teatrem Pawlikowskiego jako artysta-malarz, realizujący koncepcje scenoplastyczne.
W kilka miesięcy później (26 listopada) odbyła się premiera „Warszawianki”, a w roku następnym „Lelewela”. W ten sposób zainaugurował swoją działalność jako dramatopisarz, poświadczając twórczość coraz to nowymi publikacjami. W 1898 roku własnym nakładem wydał „Legendę”, a następnie „Meleagera”, „Protesilasa i Laodamię”, „Lelewela” oraz „Klątwę”. Wyspiański – dramatopisarz poświadczał więc swoją twórczość coraz to nowymi publikacjami. Został uznany za jednego z głównych twórców przełomu w sztuce polskiej na pograniczu XIX i XX wieku.
W swoich koncepcjach inscenizacyjnych był jednocześnie reformatorem teatru i dramatu polskiego. Już we wczesnych utworach podejmował tradycje wielkiej dramaturgii romantycznej. Sięgał do tematów i problemów, których korzenie wywodziły się z epoki Romantyzmu, wprowadzał postacie wielkich twórców romantycznych wprost na scenę. Odnowił formę dramatu o kompozycji otwartej, wykorzystując ją do wypowiedzi podejmujących podstawową i ważną problematykę życia narodu, wypowiedzi rozrachunkowych i „wieszczych”, krytycznych oraz programowych. Niekiedy też włączał sprawy polskie w orbitę wielkich zagadnień filozoficznych – egzystencjalnych i metafizycznych. Swoje koncepcje sztuki teatralnej przedstawił w książce o Hamlecie, poświęconej polskim autorom: „The Tragicall Historie of Hamlet… świeżo przeczytana i przemyślana przez St. Wyspiańskiego”, która ukazała się w 1905 roku.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 -
Autor: 