klp.plGeneza Wesela
„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego uważane jest za utwór najbardziej reprezentatywny dla twórczości autora i jedno z najważniejszych dzieł kultury narodowej, powstałych w epoce Młodej Polski.Geneza dramatu ma swoje źródła w fakcie z „kroniki towarzyskiej”. O wydarzeniach, które zainspirowały Wyspiańskiego do napisania utworu, mówią relacje, pozostawione przez mu współczesnych, a w szczególności... więcej
Plotka o “Weselu” - postaci dramatu i ich pierwowzory
Plotka o “Weselu” to tytuł artykułu Tadeusza Boya-Żeleńskiego - najbardziej znanego tekstu napisanego około dwadzieścia lat po premierze, odsłaniającego okoliczności powstania Wesela oraz identyfikującego postaci występujące w dramacie.Goście z miasta:
Pan Młody - Lucjan Rydel, poeta, przyjaciel Stanisława Wyspiańskiego. Autor przedstawia go w Weselu na sposób przyjacielsko-ironiczny... więcej
Realizm i “fantastyka” Wesela
Premiera „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego stała się głośnym wydarzeniem w Krakowie. Widzowie, zmierzający do teatru, oczekiwali, że ujrzą na scenie obrazy, odtwarzające autentyczne wydarzenie z kręgu życia lokalnej inteligencji, a postacie dramatu będą z łatwością skojarzone z osobami powszechnie znanymi w mieście. Spodziewano się skandalu i reportażu z głośnego wesela powszechnie lubianego poety z wiejską dziewczyną... więcejKonfrontacje i kompromitacje narodowych mitów
Wesele jest dramatem wielopłaszczyznowym, w pierwszym rzędzie jednak odczytywano je jako dramat narodowy. Temu odczytaniu dopomaga teatr - Wyspiański w didaskaliach na początku utworu informuje widza, że na ścianach bronowickiej chaty znajdują się dwa obrazy Matejki: Wernyhora oraz Kościuszko pod Racławicami. Te dwa obrazy odwołują się do narodowych mitów: mitu wspólnej sprawy "panów" i "ludu", mitu "racławickich... więcejSymbole w “Weselu”
Pod koniec aktu I młoda para zaprasza na wesele chochoła. Jest on twórcą urojeń. W utworze tym występują trzy rodzaje symboli: rzeczypostaciscenyChochoł rzuca czar na zebranych, budzą się w nich ukryte uczucia. Uosobienia utajnionych pragnień. Chochoł to także krzak bez życia otulony słomą na zimę. Oznacza uśpione wartości narodu. Na wiosnę się obudzi i latem rozkwitnie, co wyraża nadzieję... więcejWesele - plan wydarzeń
Akt I1.Rozmowa Dziennikarza z Czepcem.
2.Rozmowa Dziennikarza z Zosią.
3.Radczyni uznaje, że towarzystwo chłopów jest nieodpowiednie dla Zosi i Hani.
4.Rozmowa Kliminy z Radczynią.
5.Kasper uwodzi Zosię.
6.Hania proponuje Jaśkowi taniec.
7.Rozmowa Radczyni z Kliminą.
8.Rozmowa Pana Młodego z Księdzem.
9.Naiwność Panny Młodej.
10.Miłość Pana Młodego do żony.
11.Poeta flirtuje z Maryną.
12.Rozmowa Księdza z młodą parą.
13.Pan... więcej
Obraz społeczeństwa polskiego w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego
Stanisław Wyspiański napisał „Wesele”, opierając akcję utworu na autentycznym zdarzeniu i kreując swych bohaterów w oparciu o istniejące w rzeczywistości pierwowzory. Dzięki temu dramat, osadzony w konkretnych realiach epoki, tworzy obraz współczesności, doskonale znanej autorowi. Należy jednak zaznaczyć, iż Wyspiański skupił się przede wszystkim na przedstawieniu chłopów i inteligencji pochodzenia szlacheckiego,... więcej„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego jako dramat neoromantyczny
Terminem „neoromantyzm” określano nowatorskie tendencje w literaturze przełomu XIX i XX wieku. Była to również jedna z nazw Młodej Polski, wprowadzona przez E. Porębowicza. Neoromantyzm podkreślał związki tego okresu w dziejach literatury polskiej z romantyzmem, wskazując na liczne pokrewieństwa i analogie w dziełach obu epok.„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego można określić mianem dramatu... więcej
Artyzm „Wesela”
„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego, zawierające liczne i bogate treści bezpośrednio odnoszące się do społecznej i politycznej sytuacji Galicji pod koniec XIX wieku, można określić mianem traktatu socjologicznego. Dramat w swym przesłaniu zawiera przestrogę, skierowaną do inteligencji, żyjącej złudzeniami i narodowymi mitami i niepotrafiącej dostrzec prawdziwej siły, tkwiącej w chłopstwie. Autor ponadto porusza... więcej„Wesele” jako rozrachunek z narodowymi mitami
„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego można odczytywać jako dramat symboliczny, neoromantyczny, realistyczną anegdotę bądź jako dramat psychologiczno-fantastyczny. Powszechnie jednak dzieło odczytywano jako dramat narodowy.Wyspiański w sposób mistrzowski skonstruował wieloplanowy i wielowarstwowy utwór, wpisał w jego treść symbole, które umożliwiły mu przedstawienie wizji narodu jako zespołu ludzkiego całkowicie... więcej
Krytyka literacka o „Weselu”
Józef Kotarbiński w „Ze świata ułudy”: Gdy w dniu 16 marca 1901 roku zapadła kurtyna po ostatnim akcie pierwszego przedstawienia „Wesela”, nastała w teatrze krakowskim „chwila osobliwa”. Cała publiczność, oszołomiona napięciem teatralnego wrażenia, siedziała z tchem zapartym, jakby do miejsca przykuta… Pomimo oklasków Wyspiański nie ukazał się na proscenium. Zniknął nagle z teatru niepostrzeżony...... więcejChłopi i inteligencja w „Weselu”
Charakterystyka inteligencjiSylwetki zgromadzonych na weselu mieszczan są starannie dobrane, ich wspólną cechą jest, niestety, poczucie wyższości nad chłopami. Czepiec zauważa to i mówi Dziennikarzowi:
„Pon się boją we wsi ruchu.
Pon nos obśmiewajom w duchu”.
Inteligenci nie mają pojęcia o życiu wiejskim, co pokazuje Radczyni, która pyta Kliminy, czy w Bronowicach zasiali już zboże,... więcej
Jakie zjawy pojawią się gościom weselnym?
Zjawy, które ukazują się bohaterom dramatu są najczęściej emanacją ich marzeń, myśli i pragnień. Jedynie w przypadku Isi spotkanie z Chochołem wydaje się być bardziej przypadkowe niż intencjonalne.Isia i Chochoł – spotkanie to charakter zapowiedzi przybycia kolejnych zjaw. Ciężko dopatrzyć się tutaj głębszego znaczenia.
Marysia i Widmo – jest to spotkanie dawnych kochanków. Widmo to duch byłego ukochanego... więcej
Historia w „Weselu” - wydarzenia historyczne, do których odniósł się Wyspiański
Pierwszą aluzją do wydarzeń historycznych jest rozmowa Czepca z Dziennikarzem, przeprowadzona już na samym początku dramatu, o sytuacji panującej w Chinach:„Czepiec
Cóż tam, panie, w polityce?
Chińczyki trzymają się mocno!?”
Powstanie bokserów
W Chinach w latach 1899 – 1901 miało miejsce tzw. powstanie bokserów. Było ono skierowane przeciwko cudzoziemcom zamieszkującym w tym kraju. Chińczycy uciskani... więcej
Fantastyczne osoby Wesela
ChochołJego przybycie to wynik zaproszenia, które wypowiedziane niezupełnie na poważnie ściągnęło na wesele kordon zjaw. Ukazuje się jako pierwszy Isi i zapowiada przybycie innych gości. Powraca ponownie w końcowych scenach, by dyrygować muzyką i tańcem bohaterów.
Widmo
Duch Ludwika de Laveaux, który ukazuje się swojej dawnej narzeczonej Marysi, obecnie żony Wojtka. Scena ta jest bezpośrednim nawiązaniem do Romantyczności... więcej
Gospodarz - charakterystyka
Pierwowzór:Włodzimierz Tetmajer (urodził się w 31 grudnia 1861 roku, a zmarł 26 grudnia 1923 roku) był doskonale wykształconym malarzem, pobierał nauki na studiach w Krakowie, Wiedniu, Monachium i w Paryżu, a przez sześć lat był uczniem samego Jana Matejki. W 1890 roku ożenił się z Anną Mikołajczykówną, mieszkanką Bronowic. Ich ślub wywołał podobne poruszenie w krakowskim towarzystwie do tego, które dziesięć lat później... więcej
Cechy dramatu Wyspiańskiego na przykładzie „Wesela”
Dramat jako wielka synteza sztukWyspiański twierdził, że na scenie, prócz warstwy literackiej, powinny współistnieć inne przejawy sztuki, takie jak malarstwo, muzyka czy poezja. Poruszał problemy walki narodowowyzwoleńczej, propagując w ten sposób rozwój dramatu narodowego.
Symboliczna wymowa – prócz Wyspiańskiego w modernizmie tworzył ten rodzaj dramatu Stanisław Przybyszewski. W ich dramatach oprócz warstwy realnych,... więcej
Chocholi taniec i jego symbolika - Wesele
„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego to dramat, w którym niemal każda scena ma ukryte znaczenie. Jednym z najbardziej znanych motywów, które pojawiają się w tym dziele, jest chocholi taniec. Z tego opracowania dowiesz się: - kim był Chochoł, - jaką rolę odegrał Chochoł na weselu, - oraz jaka jest symbolika tańca chocholego.W dosłownym znaczeniu chochoł to słomiane okrycie ochraniające drzewa i krzewy przed zimowym chłodem. Można... więcej
Wesele - motywy literackie
Motyw tańcaNa początku dramatu, taniec wydaje się być elementem tradycyjnej zabawy weselnej. W ten sposób, Wyspiański ukazuje typową scenę z polskiego wesela, nasyconą radością i atmosferą wspólnego świętowania.
Na przestrzeni dramatu, taniec ewoluuje, stając się metaforycznym komentarzem na temat polskiego społeczeństwa. Punkt kulminacyjny dramatu, zwany "chocholim tańcem",... więcej
