Marek Edelman – biografia

Powrót Marka Edelmana na arenę działalności polityczno-społecznej przypadł na lata siedemdziesiąte i wiązał się z narodzinami opozycji demokratycznej w Polsce. Edelman jako osoba, która nigdy nie pogodziła się z wprowadzeniem w Polsce ustroju komunistycznego, zaangażował się w działalność pierwszej antykomunistycznej organizacji – Komitetu Obrony Robotników (KOR). W czerwcu 1976 roku zgłosił się do działaczy KOR-u, proponując swoją pomoc jako lekarza. W tym samym roku przyjął na swój oddział w łódzkim szpitalu pierwszych robotników z Ursusa i Radomia. Represjonowani i ich rodziny mieli dzięki niemu zagwarantowaną profesjonalną opiekę medyczną. Z tego powodu kardiolog był wielokrotnie przesłuchiwany i wzywany na rozmowy do Urzędu Służby Bezpieczeństwa. Kilka miesięcy wcześniej podpisał się pod listem wybitnych intelektualistów do władz komunistycznych (tzw. „List 101”), w którym sprzeciwiali się wprowadzeniu zmian w konstytucji PRL. Edelman przeciwstawił się wpisaniu do konstytucji deklaracji, mówiącej o ścisłym sojuszu Polski z ZSRR oraz przewodniej roli partii komunistycznej. Po raz kolejny wyraził swój sprzeciw przeciwko dogmatom partii – po raz pierwszy, w roku 1946, otwarcie wyrażał swoje niezadowolenie z włączenia powojennego Bundu do struktur PZPR.

Pod koniec lat siedemdziesiątych przyłączył się do działaczy NSZZ „Solidarność”. Działał aktywnie w strukturach organizacji, był członkiem Zarządu Ziemi Łódzkiej, a w roku 1981 wystąpił jako delegat okręgu łódzkiego na I Zjeździe „Solidarności”. 13 grudnia 1981 roku został internowany, lecz po kilku dniach, dzięki apelowi zachodnich intelektualistów, został zwolniony. W 1983 zbojkotował, zorganizowane pod kuratelą generała Wojciecha Jaruzelskiego, obchody czterdziestej rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim. Był to jego osobisty protest przeciwko delegalizacji „Solidarności”. Po roku 1983 zaangażował się w prace podziemnego Regionalnego Komitetu Wykonawczego.

W roku 1988, u progu przemian ustrojowo-społecznych, Marek Edelman został wybrany przewodniczącym Komitetu do spraw Mniejszości Narodowych przy Komitecie Obywatelskim Lecha Wałęsy. W roku następnym brał udział w obradach Okrągłego Stołu, zasiadając jako członek zespołu do spraw zdrowia. 4 czerwca 1989 roku został posłem do Sejmu I Kadencji. Związał się z ugrupowaniami o charakterze ściśle demokratycznym: ROAD, Unią Demokratyczną, Unią Wolności. Obecnie należy do Partii Demokratycznej. W 1993 roku po raz kolejny nie uczestniczył w rocznicowych uroczystościach, upamiętniających wybuch powstania w getcie warszawskim, ponieważ organizator – Państwo Izrael – widział w nim jedynie przedwojennego bund-owca, a nie ostatniego żyjącego przywódcę.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 - 

  Dowiedz się więcej