Pokolenie (Wiatr drzewa spienia...) - analiza i interpretacja

Wiersz ten jest przepięknym studium o życiu. Zaczyna się słowami:

Wiatr drzewa spienia. Ziemia dojrzała.

Dalsze fragmenty przywołują kolejne etapy życia w przyrodzie:

Ziemia owoców pełna po brzegi [...]
Kwiaty to krople miodu [...].

Utwór ten jest dychotomiczny – pięknu przyrody przeciwstawione zostaje okrucieństwo i tragizm wojny:

[...] Ze świerków na polu zwisa
Głowa obcięta, strasząc jak krzyk.
[...]
Kwiaty to krople miodu – [...]
pod tym jak korzeń skręcone ciała,
żywcem stłoczone pod ciemny strop.

Wiersz ten mówi o tragedii pokolenia Kolumbów, dla których wojna stanowiła przewartościowanie systemu wychowawczego, która stworzyła nowy Dekalog – przykazania okrucieństwa. Wojna zmusiła ich do odrzucenia starego systemu wartości, systemu sprzed wojny. Czytamy:

Nas nauczono. Nie ma litości. [...]
Nie ma sumienia. [...]
Nie ma miłości [...]
Nas nauczono. Trzeba zapomnieć.

Nowe warunki całkowicie ich zmieniły, zabrały dawne postawy, zostali zmuszeni do porzucenia swych marzeń i tego, co dotąd było dla nich ważne i im bliskie:

W grozie drążymy mroczne miłości,
Własne posągi – źli troglodyci.

Wojna uczyniła z nich właśnie troglodytów – czyli ludzi pierwotnych, o prymitywnych instynktach i potrzebach, kierujących się tylko instynktami biologicznymi i chęcią przeżycia. Kierowanie się wyższymi uczuciami nie jest wskazane, bowiem może narażać na utratę życia, ale życie na kształt człowieka pierwotnego także zabija – wewnętrznie, niszcząc uczucia:

Szukamy serca – bierzemy w rękę,
Nasłuchujemy: wygaśnie męka,
Ale zostanie kamień – tak – głaz.

Wojenny patriotyzm polegał bowiem w wielu przypadkach na konieczności zabijania, był z koniecznością nauką zła wojny.

Wojna to całkowicie nowe warunki życia, brak bezpieczeństwa i oparcia. Stąd wymusiło to na całym pokoleniu zwracanie uwagi na otoczenie, skrywanie się przed atakami wroga:
W jamach żyjemy strachem zaryci.

W nowym, wojennym sposobie postępowania trzeba kierować się instynktem, stając się podobnym do dzikich zwierząt – tak jak one szybko reagować na zagrożenia, tak jak one ukrywać się pod ziemią.

Wojna, zabierając młodym ludziom marzenia, pamięć, sumienie dała im nie tylko senne koszmary:

Po nocach śni mi się brat, który zginął,
Któremu oczy żywcem wykłuto,
Któremu kości kijem złamano

ale także katastroficzne wizje świata, mroczne i przerażające:
[...] na polu zwisa
głowa obcięta strasząc jak krzyk. Stary świat, znany sprzed wojny, jest tak ulotny jak chmury, i tak jak one szybko przemija. Chmury – symbol dawnego szczęścia, płynie w mrok – czyli w okres wojennych działań:

I tylko chmury – palcom czy włosom
Podobne – suną drapieżnie w mrok.

Podmiot liryczny zastanawia się, czy jego pokolenie, tak bardzo dotknięte wojną, zostanie zapamiętane przez potomnych, czy ich trud walki nie zostanie zapomniany:

[...] czy my karty iliady

strona:   - 1 -  - 2 - 

  Dowiedz się więcej