Idea a osobiste szczęście – wartości przeciwstawne czy do pogodzenia – postać doktora Judyma w „Ludziach bezdomnych” Stefana Żeromskiego

Wstęp
1. Zdefiniuj pojęcie „idei” i „osobistego szczęścia”.
2. Doktor Judym jako bohater przeżywający wewnętrzny konflikt między wiernością swym ideałom a prywatnym szczęściem.

Rozwinięcie
1. Postawa Tomasza Judyma jako lekarza i społecznika:
a) postrzeganie zawodu lekarza jako misji i poczucia obowiązku wobec klasy społecznej, z której się wywodził;

b) wrażliwość na krzywdę społeczną i nędzę ludzi;

c) próby przekonania do swych idei lekarzy z warszawskiej elity (odczyt Judyma potraktowany jako zbyt idealistyczne poglądy marzyciela) oraz próby poprawienia warunków życia mieszkańców czworaków w Cisach, zakończone sporem z zarządem i koniecznością opuszczenia uzdrowiska.

d) działalność w Sosnowcu i utwierdzenie Judyma w przekonaniu, że jego droga życiowa powinna wiązać się z poczuciem odpowiedzialności za los biedoty i długu wobec niej: „Otrzymałem wszystko, co potrzeba... Muszę to oddać, com wziął. Ten dług przeklęty... Nie mogę mieć ani ojca, ani matki, ani żony, ani jednej rzeczy, którą bym przycisnął do serca z miłością, dopóki z oblicza ziemi nie znikną te podłe zmory.”.

2. Postawa Judyma wobec własnego szczęścia:
a) człowiek marzący o swym miejscu na świecie, osamotniony, nie posiadający domu rodzinnego, który byłby jego schronieniem i dawał mu poczucie bezpieczeństwa;

b) bohater szukający miłości i bliskości drugiego człowieka – początkowo oczarowany Natalią Orszeńską, z czasem uświadamia sobie, że jest zakochany w guwernantce, Joasi Podborskiej;

c) odwzajemniona miłość daje mu poczucie szczęścia, lecz przyczynia się również do wewnętrznych niepokojów i wątpliwości.

d) Judym uświadamia sobie, że prywatne szczęście i dbałość o rodzinę uczyniłyby go niewrażliwym na krzywdę społeczną. Poczucie obowiązku dochowania wierności swym ideałom jest dla niego sprzeczne z możliwością ułożenia sobie życia z ukochaną kobietą.

3. Próba odpowiedzi na pytanie: czy idea a osobiste szczęście są wartościami przeciwstawnymi czy też możliwymi do pogodzenia. Jak wartości te postrzegał bohater powieści Stefana Żeromskiego? Czy jego wybór można określić jako właściwy? Jaki wpływ miała jego decyzja na życie jego i Joasi?

Zakończenie
Tomasz Judym to bohater, który nie potrafił odnaleźć szczęścia w świecie zła, nierówności społecznej i obojętności wobec niej. Czy twoim zdaniem mógł pogodzić poczucie obowiązku z własnym szczęściem? Czy okazał się człowiekiem słabym (rezygnacja z jednej wartości w imię drugiej, ważniejszej z jego punktu widzenia) czy też silnym (poświęcenie własnego szczęścia w imię szczytnego idealizmu)?

  Dowiedz się więcej