Wstęp
„Ludzie bezdomni” Stefana Żeromskiego jako powieść o losach tytułowego bohatera, człowieka buntującego się przeciwko zastanym normom społecznym, skłóconego ze światem i usiłującego dochować wierności swym ideałom.
Rozwinięcie
1. Krótka informacja o bohaterze – z jakiej klasy wywodzi się, jak wyglądało jego dzieciństwo, dzięki czemu zdobył wykształcenie.
2. Tragizm postaci Judyma:
a) bohater skłócony ze światem, buntujący się przeciwko niesprawiedliwości społecznej, dostrzegający tragiczne warunki życia biedoty i postrzegający zawód lekarza jako misję i swój obowiązek w walce przeciwko złu świata i krzywdzie społecznej;
b) wyalienowany ze społeczeństwa, osamotniony w swej walce – nie czuje się emocjonalnie związany z klasą, z której się wywodzi, na swój sposób czuje odrazę wobec „motłochu”. Jednocześnie zostaje odrzucony przez środowisko warszawskich lekarzy, którzy nie rozumieją jego ideałów i potrzeby poprawienia warunków bytowych najuboższych.
c) człowiek wrażliwy, o ogromnym poczuciu indywidualizmu, buntownik, wierzący w sens pozytywistycznych haseł pracy organicznej i pracy u podstaw. Jego wiara w swoistą misję zawodu lekarza zostaje zachwiana – nie przekonuje do swych racji lekarzy warszawskich, zostaje przez nich wyśmiany. Również praca w Cisach kończy się klęską – pomysły Judyma, mające na celu poprawę warunków życia mieszkańców czworaków zostają odrzucone, a po konflikcie z Chobrzańskim musi opuścić majątek.
d) miłość do Joasi Podborskiej jest próbą odnalezienia własnego szczęścia. Zakochany Judym marzy o wspólnym życiu z ukochaną, jednak z biegiem czasu jego niepokoje i wątpliwości pogłębiają się. Pobyt w Sosnowcu utwierdza go w przekonaniu, że osobiste szczęście może uczynić go obojętnym na krzywdę innych ludzi.
e) doktor Judym dokonuje tragicznego wyboru między własnym szczęście a wiernością swym ideałom. Swoją decyzją unieszczęśliwia zarówno siebie, jak i ukochaną kobietę.
Zakończenie
Główny bohater powieści Stefana Żeromskiego jest postacią tragiczną – nie potrafi być szczęśliwym w świecie, w którym zło i krzywda społeczna są zjawiskami powszechnymi. Tragizm postaci Judyma pogłębia wybór między prywatnym szczęściem a poczuciem obowiązku i wierności swym poglądom i zasadom, choć nie ma pewności co do szansy ich powodzenia.