klp.pl„Odyseja” Homera opowiada o losach króla Itaki, Odyseusza, jednego z greckich wodzów, biorących udział w oblężeniu i zniszczeniu Troi. Autor przestawił w dziele dziesięcioletnią tułaczkę bohatera, któremu gniew bogów uniemożliwiał rychły powrót do ojczyzny.
Po opuszczeniu Troi gwałtowna wichura rozdzieliła floty Agamemnona i Odyseusza, kierujące się w stronę Itaki. Nieprzychylne wiatry zapędziły okręty Odysa do Tracji. Tam towarzysze króla napadli na miasto Ismaros, dokonując rzezi jego mieszkańców, z której ocalał jedynie kapłan, Maron, wykupując się od śmierci winem. Następnie statki Odyseusza popłynęły na południe, docierając do kraju Lotofagów – ludzi, żywiących się kwiatami lotosu. Grecy skosztowali pożywienia Lotofagów, zapominając, kim są i pragnąc pozostać na wyspie. Odys, który jako jedyny nie zjadł lotosu, zdołał jednak nakłonić swych ludzi do powrotu na okręty i wyruszenia w dalszą drogę.
Kolejnym etapem podróży głównego bohatera „Odysei” była wyspa Kyklopów, zamieszkana przez olbrzymich ludożerców z jednym okiem, umieszczonym po środku czoła. Odyseusz, wraz z kilkoma ludźmi, ukrył się w jaskini, należącej do Polyfema – pasterza kóz - mając nadzieję, że cyklop ugości ich wedle zwyczaju. Jednakże Polyfem zaczął zjadać Greków, uniemożliwiając im ucieczkę z groty. Odyseusz postanowił pokonać przeciwnika sprytem – przestawił się jako „Nikt” i spoił winem, a następnie oślepił, wypalając rozżarzonym kołkiem jego jedyne oko. O świcie Polyfem odsunął ogromny głaz, zasłaniający wejście do jaskini i zaczął wypuszczać swoje stado na pastwisko, dokładnie obmacując grzbiet każdej kozy. Grecy zdołali opuścić grotę, ukryci pod brzuchami zwierząt.
Po opuszczeniu wyspy Kyklopów okręty Odyseusza zatrzymały się na wyspie boga wiatrów, Eola, który ugościł ich należycie i podarował królowi Itaki worek, mówiąc, aby nie otwierał go dopóki nie dotrze bezpiecznie do ojczyzny. W magicznym worku zamknął bowiem wszystkie wiatry. W chwili, kiedy Grecy dostrzegli w oddali brzegi Itaki, strudzony Odys zasnął. Wówczas jego towarzysze, podejrzewając, że wór jest pełen skarbów, rozwiązali węzeł, wypuszczając rozszalałe wiatry, które odepchnęły ich statki od ojczyzny i zapędziły je z powrotem na wyspę Eola. Bóg wiatrów, do którego Odyseusz udał się ponownie po pomoc, przepędził go, uznając, że ściga go gniew bogów. Grecy musieli natychmiast wypłynąć w morze. Po jakimś czasie dotarli do kraju Lajstrygonów – ludożerców, którzy zniszczyli okręty Odyseusza i zabili prawie wszystkich jego towarzyszy. Z rzezi ocalał jedynie jeden statek, na którym Odys zdołał uciec wraz z niewielką grupką ludzi.
Następnie Grecy zatrzymali się na wyspie Ajaja, zamieszkanej przez czarodziejkę Kirke, która zamieniła towarzyszy Odyseusza w wieprze. Odyseusz podstępnie zmusił ją do przywrócenia im ludzkiej postaci i przez rok przebywał w jej zamku. Po tym czasie jego przyjaciele przypomnieli mu o konieczności powrotu do domu. Odys, słuchając rad Kirke, najpierw udał się do krainy zmarłych, Hadesu, by wysłuchać przepowiedni tebańskiego wróżbity, Tejresjasza, który mógł udzielić mu wskazówek odnośnie dalszej podróży.
W Hadesie Odyseusz spotkał dusze swych towarzyszy, poległych w czasie walk pod Troją i tych, którzy zginęli po powrocie do domów. Ujrzał również zjawę matki, dowiadując się od niej, iż zmarła jakiś czas temu z tęsknoty za nim. Z przepowiedni Tejresjasza wynikało, że powróci do domu sam, na obcym okręcie.
Po rozmowie z wróżbitą Odyseusz wrócił na Ajaję, a Kirke udzieliła mu dalszych wskazówek, którymi powinien się kierować, by uniknąć czyhających na niego niebezpieczeństw w drodze powrotnej do Itaki. Po opuszczeniu zamku czarodziejki, statek Odysa przepłynął w pobliżu wyspy Syren – istot mających postać pół-kobiety pół-ptaka, które wabiły swym śpiewem żeglarzy, zmuszając ich do rzucania się w otchłań morza. Król, zgodnie z poleceniem Kirke, nakazał towarzyszom, aby zalepili uszy woskiem, a jego przywiązali do masztu.
Kolejną przeszkodą, jaką musiał pokonać w czasie swej tułaczki Odyseusz, była cieśnina, po której obu stronach mieszkały dwa potwory – Skylla i Charybda. Charybda połykała i wypluwała wodę, wciągając do przepastnej gardzieli przepływające obok okręty, zaś Skylla zadowalała się, pożerając sześciu żeglarzy i pozwalając dzięki temu odpłynąć statkom dalej. Odys zdecydował się przepłynąć obok Skylli, będąc nawet gotowym do podjęcia walki z potworem, ocalając w ten sposób swój okręt kosztem utraty sześciu towarzyszy niedoli.
Następnie Grecy dotarli do brzegów Sycylii, gdzie pasły się stada bydła, należące do boga słońca. Szalejąca burza uniemożliwiała im dalszą podróż, a zapasy żywności skończyły się po kilku dniach. Wtedy towarzysze Odyseusza, wbrew jego zakazowi i przestrogom, zabili białe byki, wzbudzając tym gniew Heliosa, który początkowo uciszył wichurę, a gdy ludzie znaleźli się na statku, zniszczył go uderzeniem pioruna i zatopił. Odyseusz, który jako jedyny ocalał, przez wiele dni dryfował na deskach, aż w końcu został wyrzucony przez fale na brzeg wyspy Ogygia, gdzie nieprzytomnego króla znalazła nimfa Kalipso i zaopiekowała się nim. Zakochana boginka przetrzymywała go przez siedem lat, obiecując mu wieczną młodość, lecz Odyseusz nie potrafił zapomnieć o żonie i ojczyźnie. Wreszcie, za namową Ateny, Zeus postanowił umożliwić mu powrót do domu i wysłał do Kalipso Hermesa z wiadomością, aby natychmiast uwolniła mężczyznę. Nimfa podarowała Odysowi narzędzia, dzięki którym zbudował tratwę oraz zaopatrzyła go w prowiant. Bohater opuścił wyspę i przez wiele dni żeglował samotnie przez morze, aż w końcu dostrzegł go Posejdon, który msząc się za oślepienie Polyfema, rozbił szalupę Odysa skłębionymi falami.
Morze wyrzuciło tułacza na brzeg wyspy, zamieszkanej przez Feaków. Tam, za sprawą Ateny, odnalazła go królewna Nauzyka, którą zachwycił swą postawą i urodą. Dziewczyna poradziła, aby udał się na zamek jej ojca, Alkinoosa, prosząc o pomoc. Władca obiecał, że umożliwi tajemniczemu przybyszowi powrót do domu na jednym z feackich okrętów. Podczas jednej z uczt Odyseusz wyjawił Feakom swoje prawdziwe imię i opowiedział o przygodach, które przeżył po zdobyciu Troi.
Feakowie, zgodnie z obietnicą króla, przewieźli tułacza do Itaki i wynieśli śpiącego króla na brzeg, po czym odpłynęli. Atena przemieniła go w nędzarza, umożliwiając mu tym samym powrót do domu, by nierozpoznany mógł dokonać zemsty na zalotnikach Penelopy, którzy pod jego nieobecność grabili jego majątek.
W ten oto sposób zakończyła się wieloletnia tułaczka Odyseusza, który po dwudziestu latach od dnia, w którym wyruszył do Troi, powrócił do domu, odzyskując majątek, rodzinę i należne mu miejsce.
Autor: