- W „Weselu” funkcję symbolu Wyspiański nadał głównie bohaterom fantastycznym.
- Najważniejszy z nich jest Chochoł symbolizujący zarówno marazm polskiego narodu, jak i nadzieję na zjednoczenie w odpowiednim momencie.
- Inni bohaterowie symbolizują niespełnioną miłość (Widmo), mądrość i patriotyzm (Stańczyk), waleczność (Rycerz), zdradę (Hetman), odwagę chłopów (Upiór) oraz pojednania narodu i odrodzenia się Polski (Wernyhora).
- Symboliczne w dramacie są także przedmioty np. złoty róg jest symbolem powstania i ducha walki, a czapka z pawich piór symbolem próżności.
- Wprowadzenie przedmiotów i postaci symbolicznych silnie wiąże się z polską historią i trudną sytuacją polskiego narodu.
- Wyspiański, posługując się symboliką, pokazał wady Polaków i ich największe błędy.
- Za pomocą ukazujących się bohaterom zjaw chciał przypomnieć rodakom o patriotyzmie i waleczności i dać im nadzieję na odrodzenie.
„Ludzie bezdomni” Stefan Żeromski – rozdarta sosna symbolizuje rozterki wewnętrzne doktora Judyma oraz cierpienie związane z koniecznością podjęcia decyzji. Taka symbolika pokazuje skomplikowany świat ludzkich emocji;