- Spotkanie krakowskiej inteligencji i chłopów na weselu w Bronowicach stało się dla Wyspiańskiego pretekstem do wyrażenia własnej opinii na temat narodu.
- Autor ukazał ich jako społeczeństwo podzielone i nieumiejące się pojednać.
- Przyczyną tej niezgody było według niego kierowanie się stereotypami i rozpamiętywanie dawnych krzywd.
- Ponadto inteligenci kreowali się na ludzi wyjątkowych, jednak w rzeczywistości przyjęli bierną postawę i nie potrafili stanąć na czele narodu.
- Jedynie pozornie byli zafascynowani chłopami i wiejskim życiem, a tak naprawdę traktowali ich z góry i obawiali się ich gotowości do walki.
- Z kolei chłopi byli porywczy i mimo świadomości przynależności do narodu nie potrafili samodzielnie zorganizować powstania.
- Chocholi taniec miał dać jednak Polakom nadzieję, że naród zbudzi się do walki, gdy przyjdzie odpowiedni czas.
„Odprawa posłów greckich” Jan Kochanowski – pod maską kostiumu historycznego poeta wyraził swoją krytyczną refleksję na temat nieudolnych rządów króla Zygmunta Augusta, a także wad szlacheckich takich jak skłonność do prywaty i przekupstwa, a działania te uznał za możliwe przyczyny upadku Rzeczypospolitej;