Zabytki języka polskiego

Zadziwia artyzm i doskonałość konstrukcji kazań. Są one tworzone w formie uroczystej wypowiedzi kaznodziejskiej, zgodnie z zasadami sztuki retorycznej. Zawierają apostrofy, alegorie, wyliczenia, paralelizmy. Reprezentują kazania akademickie – skierowane do intelektualistów. Każde kazanie jest zbudowane według tego samego schematu konstrukcyjnego:
1. Temat zawarty w cytacie z Pisma Świętego
2. Temat pomocniczy – przekład cytatu na konkretne sytuacje życiowe
3. Rozwinięcie tematu

Psałterz floriański (koniec XIV w.)
Jest to zbiór przełożonych psalmów. Jego nazwa pochodzi od miejscowości w Austrii - Sankt Florian, gdzie był przez długi czas przechowywany. Każdy psalm zapisany jest w nim w trzech językach (po łacinie, polsku i niemiecku). Został on najprawdopodobniej stworzony dla którejś z kobiet z rodu Andegawenów: Małgorzaty, Marii lub Jadwigi. Przyjmuje się, że był sporządzony na potrzeby Jadwigi – późniejszej królowej Polski.

Kazania gnieźnieńskie (początek XV w.)
Kazania gnieźnieńskie zawierają 103 teksty łacińskie i 10 polskich. Są mniej kunsztowne niż wcześniejsze Kazania świętokrzyskie, pisane były dla szerszego grona odbiorców. Rękopis kazań zachował się w bibliotece kapitulnej w Gnieźnie (stąd nazwa).

Biblia królowej Zofii (1455)
Inaczej zwana Biblią szaroszpatacką, jest najstarszym polskim tłumaczeniem Starego Testamentu. Została napisana dla królowej Zofii, żony Władysława Jagiełły. Była przechowywana na Węgrzech w bibliotece Saros-Patak.

Psałterz puławski (XV w.)
Zabytek ten jest o tyle ciekawy, że zawiera nie tylko przetłumaczony tekst, ale także jego interpretację. Przed każdym psalmem znajduje się notka interpretująca go w odniesieniu do Chrystusa. Starotestamentowe psalmy zostały więc przez autora Psałterza potraktowane jako zapowiedź przyjścia Zbawiciela.
Zabytkami języka polskiego są także następujące utwory:

Bogurodzica
Lament świętokrzyski
Legenda o św. Aleksym

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 

  Dowiedz się więcej