Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) – życiorys

W 1918 roku powrócił do Polski. Zaczął działalność artystyczną, aby uniknąć mylenia go z ojcem przyjął pseudonim Witkacy. W tym samym roku powstał pierwszy dojrzały dramat „Maciej Korbowa i Bellatrix”, rok później wydał drukiem „Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia” – jest to dzieło, w którym wyłożył swe podstawowe idee filozoficzne, społeczne i estetyczne, oraz istotę teorii Czystej Formy. W roku 1920, na łamach „Zdroju” opublikował dramat „Pragmatyści”. Witkacy debiutował scenicznie w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, trzeciego czerwca wystawiono tam dramat „Tumor Mózgowicz”. Wzbudził on wielkie zainteresowanie zwłaszcza w środowisku krytyków i miłośników teatru.

Z trzydziestu dziewięciu dramatów napisanych przez Witkacego odnaleziono i wydano dwadzieścia jeden, pozostałe znane są jedynie z tytułów bądź fragmentów.

W 1922 roku Witkiewicz opublikował „Szkice estetyczne”, a rok później zbiór rozpraw i artykułów z lat 1920-1922, poświęconych problematyce Czystej Formy – „Teatr”. W okresie przedwojennym chętnie wystawiano sztuki Witkacego, nie mógł on jednak znaleźć sobie miejsca ani w sztuce ani w literaturze tego okresu. Czytany był jako „genialny ekscentryk”, którego twórczości towarzyszyła aura skandalu i prowokacji. Witkacy czuł się lekceważony i przede wszystkim niezrozumiały, nie przerwał swej artystycznej działalności i wydał kolejno w 1927 roku „Pożegnanie jesieni”, a w 1930 „Nienasycenie”. Ukoronowaniem twórczości pisarskiej są „Szewcy” z 1934 roku. Rok później pojawiło się zasadnicze dzieło filozoficzne, które wywołało liczne polemiki filozofów – „Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie istnienia”. Dwa lata później powstały „Niemyte dusze”. W 1968 opublikowano niedokończoną, ostatnią powieść Witkacego „Jedyne wyjście”.

Wrzesień 1939 roku zastał pisarza w Warszawie, ale Witkacy opuścił miasto i udał się wraz z falą uciekinierów na wschód. Dotarł do wsi Jeziory, po wkroczeniu Armii Czerwonej popełnił samobójstwo 18 września 1939 r.

  Dowiedz się więcej