Bajki – definicja oraz cechy gatunkowe

Bajka –
według Słownika terminów literackich jest to wierszowana, alegoryczna opowieść o zwierzętach, ludziach lub przedmiotach, której celem jest wypowiedzenie moralnej nauki o ogólnym charakterze. Prawda ta wypowiadana jest bezpośrednio, zazwyczaj jako puenta umieszczona na końcu utworu, rzadziej na początku. Czasami jest tylko sugerowana czytelnikom.

Postaci występujące w bajkach obdarzone są niezmiennymi, wyrazistymi cechami charakteru.

Styl bajek jest gawędziarski, czasem potoczny.
Bajki wywodzą się z literatury plebejskiej, ludowej, skąd czerpią najwięcej mądrości. Powstały w starożytnej Grecji w VI wieku przed Ch., a ich twórcą był Ezop. Pisał on bajki o wyraźnym moralizatorskim zabarwieniu, do czego później nawiązywali pozostali twórcy tego gatunku, zaś ich twórczość nazywana była „bajkami ezopowymi”. Na twórczość bajkopisarzy wpływ miał równeiz tworzący w I w. po Ch. Fedrus.



Rozróżniamy – bajki narracyjne – np. tworzone przez La Fontaina w XVII wieku. Są to zwięzłe nowele o prostej akcji i ograniczonej liczbie postaci. Gatunek ten zapoczątkował w starożytności, w II w po Ch. Barbios.

Drugi rodzaj bajek to bajki epigramatyczne – tworzone przez Lessinga w XVIII wieku, a zapoczątkowane przez Simonidesa z Keos. Są zazwyczaj czterowersowe, przedstawiają proste sytuacje, na tle których kontrastują postawy i postaci. Były tworzone w nawiązaniu do tradycji bajkopisarstwa Fedrusa.

Bajka stała się jednym z podstawowych gatunków w epoce oświecenia, kiedy służyła głównie moralizatorstwu i parenezie.

Cechy gatunkowe –
- Krótka powiastka pisana wierszem lub prozą;
- Bohaterowie to zwierzęta, ludzie, przedmioty, rośliny;
- Zawiera pouczenia moralne wypowiedziane wprost lub zasugerowane;
- Dotyczy tematów uniwersalnych o charakterze moralnym;
- Historia opowiedziana w bajce jest ilustracją ludzkich doświadczeń, które są powszechne i powtarzalne;
- Bajka poucza o szkodliwości zachowań, daje etyczne wskazówki;
- Występujące zwierzęta są personifikacją ludzkich typów; Relacje występujące między nimi są odpowiednikiem relacji społecznych;
- Alegoryczna treść;
- Typizacja bohaterów;
- Dydaktyzm zawarty jest w morale.





strona:   - 1 -  - 2 - 

  Dowiedz się więcej