Do M*** - analiza i interpretacja

Wiersz Do M*** to erotyk, który Mickiewicz napisał jesienią 1822 r. lub w pierwszej połowie roku następnego. Utwór porusza tematykę nieszczęśliwej, niespełnionej miłości. Podmiot liryczny, mężczyzna, prowadzi – jak to określa Czesław Zgorzelski – „wyimaginowany dialog z ukochaną”. Dialog jest „wyimaginowany” bowiem w takiej formie nie miał nigdy miejsca, to tylko bohater wyobraża sobie rozmowę z kobietą, która odrzuciła jego uczucie. W paralelnie zbudowanej strofie pierwszej trzykrotnie powtarza się rozkaźnik „precz”:

Precz z moich oczu! […]
Precz z mego serca! […]
Precz z mej pamięci! […]

Powtórzenia podkreślają bolesność chwili rozstania. Kobieta każe mu odejść i mężczyzna – choć ją kocha – godzi się z wolą wybranki. Stara się uciec jak najdalej, nie pomaga mu to jednak wcale w tym, aby zapomnieć:

Jak cień tym dłuższy, gdy padnie z daleka,
Tym szerzej koło żałobne roztoczy…
Tak moja postać, im dalej ucieka,
Tym grubszym kirem twą pamięć pomroczy

.

Ucieczka nie jest rozwiązaniem, potęguje tylko ból po starcie, sprawia, że bohater jeszcze intensywniej myśli o ukochanej. Wie już, że zapomnieć po prostu się nie da:

Precz z mej pamięci!… nie… tego rozkazu
Moja i twoja pamięć nie posłucha

.

To jedyne, czego zrobić nie jest w stanie – wyrzucić z pamięci myśli o minionym szczęściu. Oddalenie ani upływ czasu nic tu nie pomogą, bowiem związek, który łączył te dwie osoby okazuje się niezwykle silny, nie do rozerwania. Wspólnie spędzone chwile, czy to radości, czy smutku, zjednoczyły ich na zawsze:

Na każdym miejscu i o każdej dobie,
Gdziem z tobą płakał, gdziem się z tobą bawił,
Wszędzie i zawsze będę ja przy tobie,
Bom wszędzie cząstkę mej duszy zostawił

.

Wyznane w tym momencie niezachwiane przekonanie o nieodwracalnym działaniu pamięci zostanie jeszcze wzmocnione – powróci w ostatniej strofie wiersza, która jest niemalże dosłownym powtórzeniem strofy trzeciej.

Bohater nie tylko zresztą pewien jest trwałości własnej pamięci, wierzy, że adresatka wiersza, tytułowa M., również nigdy go nie zapomni. Kolejne strofy utworu przynoszą szereg scen wyobrażanych sobie przez mężczyznę. W każdej z nich jego ukochana zajęta jest tym, czym zajmuje się na ogół: śpiewa, gra w szachy, czyta, tańczy na balu. Jednak wszystkie te czynności, wszystkie miejsca, w których się znajduje zawsze będą jej przypominać ich wspólne chwile: piosenkę śpiewaną wcześniej ukochanemu, ustawienie figur na szachownicy podczas ich gry, miejsce przy kominku, gdzie razem siedzieli. Książka, w której autor opisał dzieje nieszczęśliwych kochanków będzie – z kolei – pretekstem do zastanowienia się nad ich związkiem, okazją do zadania sobie pytania, dlaczego musiał on zakończyć się rozstaniem, a tajemniczy dźwięk w ogrodzie w nocy przypomnienia odrzuconego kochanka.

strona:   - 1 -  - 2 - 

  Dowiedz się więcej