Dziady cz. III – motywy literackie
Motyw wolnościW dramacie jest wartością nadrzędną. Wolność pojawia się w dwóch ujęciach – historycznym, narodowym (zgodnie z ideą mesjanizmu, Polska ma cierpieć, ale w imię przyszłej wolności swojej i innych narodów) oraz indywidualnym, osobistym.
Wolność przedstawiona jest jako moc:
„Ludzie! każdy z was mógłby, samotny, więziony, myślą i wiarą zwalać i podźwigać trony”.
Wolność jest przede wszystkim... więcej
Dziady cz. II – motywy literackie
Motyw winy i karyMotyw ten obecny jest w losach: Widma Złego Pana, Józia i Rózi, pasterki Zosi.
Widmo to duch okrutnego dziedzica. Za życia znęcał się nad chłopami, którzy dla niego pracowali. Karą za brak miłosierdzia i sprawiedliwości za życia jest wieczna tułaczka: „Kto nie był ni razu człowiekiem temu człowiek nic nie pomoże". Złego Pana rozszarpują i dręczą ptaki – wspomnienie osób, które skrzywdził jako dziedzic.... więcej
Dziady cz. IV – motywy literackie
Motyw miłościGłównym wątkiem dramatu jest miłość. Pustelnik w swoich monologach opisuje jej piękno, potęgę, ale też destrukcyjną siłę. Zakochanie dawało mu niewyobrażalne szczęście, a sam związek z ukochaną uznawał za dzieło Boga:
„[…] nas Bóg urządził ku wspólnemu życiu,więcej
Jednakowa nam gwiazda świeciła w powiciu,
Równi, choć różnych zdarzeń wykształceni ciekiem,
Postawą sobie bliscy, jednostajni wiekiem,
Ten...