Makbet - motyw władzy i władcy (porównanie sposobu rządzenia przez Makbeta i Dunkana)

Władza jest w Makbecie celem, który chce osiągnąć wielu ludzi. Makbet oraz Lady Makbet dążą do władzy w sposób obsesyjny. Okazuje się, że władza jest marzeniem obojga. Wydaje się ona jedynym warunkiem szczęścia małżonków. Władzę szanuje całe społeczeństwo i zdaje sobie sprawę zarówno z odpowiedzialności, jaka spoczywa na władcy, z jego obowiązków wobec ludu, jak też z przywilejów rządzącego. Dobry władca jest warunkiem spokoju, zadowolenia, dobrobytu i bezpieczeństwa w państwie. Każdy interesuje się tym, co się dzieje na dworze królewskim. Lordowie pilnują praw, panujących między władcą a poddanymi. Dzięki wiernej służbie królowi, oni sami dążą do władzy nad mniejszymi grupami. Władza świadczy też o kraju na zewnątrz, na arenie międzynarodowej. Tron daje zatem wielką siłę.

Sposób, w jaki Szekspir omawia problem władzy, pokazuje, jak trudnym zagadnieniem jest władza nie tylko w średniowiecznym zhierarchizowanym świecie, ale także w rozumieniu uniwersalistycznym. Władza okazuje się być niebezpieczna. To przez nią tak trudno Makbetowi o wyznaczenie granicy między dobrem a złem, a później – o postawienie granicy w popełnianiu zbrodni. Ponieważ Makbet pozwolił złu opanować swoje serce, dzięki medium władzy, przekazuje to zło na zewnątrz. Bohater staje się wręcz niepohamowany w wyrządzaniu zła, w doprowadzaniu otaczającego świata do upadku. Okazuje się, że wystarczy mała iskierka sił nadnaturalnych, aby spowodować w człowieku lawinę nienawiści, bezmyślności, żądz różnego rodzaju. Wtedy upadek jest nieunikniony.

W tragedii Szekspira przedstawione są dwa typy władców, dwie różne drogi, jakimi można sprawować władzę. Pierwszy typ realizuje Makbet – władca-tyran, makiaweliczny despota. Drugi typ charakteryzują postawy: króla Dunkana, Malkolma, angielskiego króla – Edwarda oraz wodza angielskich wojsk – Siwarda.
Makbeta jako władcę charakteryzują zarówno jego poczynania zanim zasiadł na tronie, jak też okres jego panowania w Szkocji. Motywy dojścia Makbeta do władzy zapowiadają jednocześnie późniejsze metody rządzenia. Bohater kieruje się ślepą ambicją, żądzą władzy, próżnością. Jego pociąg do władzy jest podsycany zarówno przez żonę, którą kierują również niskie pobudki i brak skrupułów, jak również przez przepowiednie wiedźm.

Dla Lady Makbet osiągnięcie przez męża tronu stanowi warunek spełnienia się zarówno Makbeta, jak i jej samej – jako kobiety z wyższego stanu, żony sławnego rycerza, a przyszłego króla. Ambicja Lady Makbet urasta do rangi obsesji, gdy kobieta dowiaduje się o myślach samego Makbeta o tronie, a także o przepowiedni. Lady zdaje się uważać, że nakłanianie męża do zdobycia władzy, torowanie Makbetowi drogi do tronu – są obowiązkami kobiety jako wiernej i kochającej żony. Dążenie do władzy jest realizacją marzeń nie tylko Makbeta, ale także jego żony.
Bohater nie potrafi oprzeć się także zapowiedziom czarownic, które wyrażają jego skryte, podświadome namiętności i marzenia. Makbet nie zastanawia się nad pochodzeniem wiedźm. To, że mogą one współdziałać z Szatanem, z siłami nieczystymi, jest dla bohatera nieważne. W taki sposób człowiek – wcześniej prawy, szlachetny, honorowy, rycerski – staje się bezwzględnym władcą, przekraczającym w swych metodach jakiekolwiek normy moralne. Pozostaje również kwestia, na ile Makbet realizuje w swym bestialstwie własne pobudki, a na ile podlega rzeczywiście działaniu losu czy też sił wyższych. Czy zamordowanie przyjaciela i niewinnej rodziny w celu zabezpieczenia sobie stanowiska, czy zabicie strażników w celu zatarcia śladów zbrodni – są aktami świadomego wyboru bohatera, czy też były to zdarzenia wpisane od początku w historię Makbeta? Warto zwrócić uwagę na ten tragiczny rys postaci Makbeta-władcy.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 

  Dowiedz się więcej