klp.pl„Skąpiec” po raz pierwszy został wystawiony w 1668 roku w paryskim Palais Royal. W tym czasie teatralna trupa Moliera pozostawała z jednej strony pod patronatem króla Ludwika XIV, a z drugiej wciąż była krytykowana przez opinię publiczną za zbyt śmiały repertuar. Niewiele wiadomo o pierwszym wykonaniu scenicznym utworu, ale zachowały się relacje, z których wynika, że w tytułową rolę wcielił się sam Molier.
„Skąpiec” to dzieło zainspirowane łacińską komedią klasycznego rzymskiego dramaturga – Plauta. „Aulularia”, opowiada historię starego skąpca Eukalion, który zajadle broni swojego małego skarbu. Bohater ten posiadał córkę, Faedrię, którą zamierzał wydać za mąż. Wydarzeniem, które zmieniło życie Eukaliona było przypadkowe znalezienie szkatułki ze złotem. Od tego momentu, skąpcowi wydaje się, że wszyscy dookoła czyhają na jego majątek. Bohater nie zdaje sobie sprawy z faktu, iż jego córka jest w ciąży z młodzieńcem imieniem Lykonides. Faedria ani razu nie pojawia się na scenie osobiście, jednak przełomową sceną utworu jest moment, w którym do Eukaliona dobiegają przeraźliwe krzyki dziewczyny, spowodowane bólami porodowymi. Bohater zamierza wydać córkę za swojego bogatego sąsiada, wujka Lykonidesa. W momencie, w którym sługa zakochanego młodzieńca wykrada szkatułkę ze złotem Eukaliona, sztuka urywa się. Nie wiadomo więc, jakie było oryginalne zakończenie utworu.
„Aulularia”, pomimo że niedokończona, przez wieki inspirowała komediopisarzy. Główna postać dzieła – stary skąpiec, stała się inspiracją dla pokoleń artystów tworzących w czasach, kiedy na nowo odkrywano dzieła klasyczne. Jednak dopiero molierowski Harpagon sprawił, że dzieło Plauta doczekało się wiecznego upamiętnienia. Mistrz komedii podjął się trudnego zadania dokończenia dzieła swojego rzymskiego mistrza.
„Aulularia” nie tylko ośmiesza postać głównego bohatera, który zawładnięty żądzą złota staje się niebywałym skąpcem, ale również starego kawalera Megadorusa, który zamierza poślubić o wiele młodszą od siebie Faedrię. Przygotowania do ślubu tej pary dostarczają wielu zabawnych sytuacji. Z czasem dla widza stawało się jasne, że sąsiad pożądał dziewczyny tak bardzo, jak Eukalion złota. Megadorus jednak okazuje się być pozytywnym bohaterem, po tym jak decyduje się na porzucenie swojego marzenia.
Sztuka zawiera także charakterystyczny dla twórczości Plauta motyw sprytnych służących. Ich zadanie polegało zazwyczaj na przechytrzeniu swoich panów. W „Aulularii” widzimy służącego, który wykrada skarb Eukalionowi. Ponadto na uwagę zasługuje także służąca, które opiekuje się ciężarną Faedrią, bardzo mądrze jej przy tym doradzając.
Podobieństwa pomiędzy „Skąpcem” a „Aulularią” są bardzo wyraźne, choć Francuz zdołał w utwór przelać wszystko to, co wyróżniało jego styl od wszystkich innych. Chociaż wielu krytyków zarzucało mu, że bohaterom dzieła brakuje głębi i autentyczności, a całość nie jest niemal wcale zabawna, inni docenili Moliera za próbę odkurzenia zapomnianych dzieł Plauta. Należy pamiętać, iż w XVII wieku nie istniało jeszcze prawo autorskie, dlatego nikt nie uważał faktu, iż ktoś ewidentnie kopiował cudze dzieło za coś niegodnego artysty.
Autor: